Jak informuje Federación de Cámaras del Libro, sprzedaż książek oraz praw za granicę w roku 2004  wyniosła 477 milionów euro.  

To plasuje Hiszpanię na czwartym miejscu w międzynarodowym rankingu za Wielką Brytanią, USA i Niemcami.   
62% wszystkich eksportowanych książek trafiło do krajów Unii Europejskiej (o 10% więcej niż w roku 2003).

 

Poniżej przedstawiamy raport przygotowany przez Hiszpańskie Stowarzyszenie Wydawców i Księgarzy na Walne Zgromadzenie Europejskiej Federacji Wydawców w Barcelonie w 2005 roku, przesłany nam przez PIK.

 

“FGEE (The Federacion de Gremios de Editores de Espana) jest prywatnym profesjonalnym stowarzyszeniem wydawców o charakterze non-profit. Jednocześnie przy hiszpańskim Ministerstwie Skarbu funkcjonuje stowarzyszenie eksporterów.
Od czasu kiedy FGEE zostało powołane – w 1978 r., reprezentuje ono, organizuje, usprawnia i broni różnego rodzaju interesów hiszpańskich wydawców na forum krajowym, europejskim i międzynarodowym.
FGEE składa się – poprzez kilka stowarzyszeń i ugrupowań – z prawie 700 firm wydawniczych, które reprezentują około 70% całego krajowego rynku wydawców.
Firmy wydawnicze, które nie należą do FGEE, są najczęściej publicznymi i instytucjonalnymi wydawnictwami, które z mocy prawa nie mogą być członkiem Federacji, odkąd przyjęto zasady, że wszystkie firmy członkowskie zostały uznane przez prawo za prywatne firmy.

RYNEK KRAJOWY
Sektor książkowy rynku krajowego zarejestrował w 2003 r. obrót w wysokości 2 792,61 tys. Euro, co w porównaniu z rokiem 2002 daje wzrost o 4,41%. W porównaniu z ubiegłymi latami, wskaźniki w sektorze książki wzrosły prawie w każdej dziedzinie: produkcja osiągnęła 278,07 mln kopii – 0,9% więcej niż w 2002 r. liczba zatrudnionych wzrosła o 5,54%; liczba wydanych tytułów wzrosła o 5,6%, podobnie jak tytułów z katalogu o 5,7%. Odnosząc się do tych rosnących wielkości w ofertach wydawniczych (291 966 tytułów z katalogu), musimy podkreślić podstawowy efekt redukcji cen, którego wynikiem jest spadek przeciętnych cen, jakkolwiek w tym roku średnia cena to około 12,03 Euro, a w 2002 r. było to 11,80 Euro.

W ujęciu tematycznym, najniższa średnia cena jest na książki dla dzieci (7,06 Euro za egzemplarz), na komiksy (9,54), a na beletrystykę (9,91). Książki naukowo-techniczne i uniwersyteckie, słowniki, książki z zakresu nauk społecznych i humanistycznych i pozostałe – przeciętna ich cena sytuuje się powyżej 14 Euro. W 2003 r. zostało sprzedanych więcej niż 100 milionów egzemplarzy podręczników nie uniwersyteckich oraz literatury pięknej.
Wydania kieszonkowe książek stanowią 6,8% wydanych tytułów (4 486 tytułów) co stanowi 8,6% wydanych egzemplarzy (23,94 mln egzemplarzy). Książki sprzedawane w tym formacie w 2003 r. osiągnęły obrót rzędu 127 mln Euro, z przeciętną ceną książki w wysokości 5,90 Euro.

 

Księgarnie zajmują wiodącą pozycję wśród wszystkich kanałów dystrybucji w Hiszpanii, a ich udział w rynku to 36,80% (4,42% mniej niż w roku 2002). Sprzedaż kredytowa w 2003 r. wynosi 11,6% całkowitej sprzedaży (55% więcej niż w 2002 r.), podczas gdy obrót w ramach nowości spadł prawie o połowę w przeciągu ostatnich sześciu lat, odnosząc się głównie do redukcji cen. Sprzedaż internetowa stanowi zaledwie 0,4% całkowitej sprzedaży, ale ten kanał dystrybucji powiększył swoje udziały w rynku o 100% w latach 2001-2002. Hipermarkety odzyskały część utraconego ostatnimi laty zapomnianego gruntu, i liczą na 9,80% sprzedaży. Sieć księgarń osiągnęła wzrost o 26%, ale firmy i instytucje zarejestrowały spadek o 21%.
Rośnie liczba wydawnictw w innym niż papierowy formacie. W roku 2003, 33% hiszpańskich firm wydawniczych opublikowało płyty DVD, dyskietki i kasety video, taśmy magnetofonowe, a najczęściej płyty CD. Obrót w innych systemach to 146 milionów Euro na rok 2003, o 27,3% więcej niż w 2002 r.

Liczba wypłat z tytułu praw autorskich zrealizowana przez wydawców w 2003 r. wynosiła 154 miliony Euro, co stanowi 5,0% ich całkowitego obrotu. Przychód osiągnięty ze sprzedaży tych praw przekroczył 7,21 milionów Euro, o 36,75% mniej niż w 2002 r.
W 2004 r. rynek krajowy wzrósł ogółem o 5%.
RYNEK ZAGRANICZNY
Hiszpański sektor wydawniczy w 2003 r. wyeksportował książki o wartości ok. 470 mln Euro, podczas gdy import osiągnął kwotę 135 mln Euro. Zatem, bilans handlowy w sektorze wydawniczym wykazał, na koniec ostatniego roku podatkowego, zysk netto w kwocie 335 mln Euro, co czyni sektor książki jednym z dziesięciu, generujących tak wysoki zysk ogólnym bilansie handlowym.
Te liczby przedstawiają spadek wartości eksportu w porównaniu z ubiegłymi latami o 8,71% brutto, a netto to 13,84%. Wartość eksportu hiszpańskich książek i produkcji graficznych do krajów Unii Europejskiej (271 mln Euro) była wyższa niż export do Ameryki Południowej (159 mln Euro), chociaż znaczenie eksportu książek do krajów hiszpańskojęzycznych jest duże.

Eksport w hiszpańskim sektorze książki w 2003 r. był skierowany głównie do krajów Unii Europejskiej (49,07%). Aczkolwiek, Meksyk nadal pozostał najważniejszym odbiorcą hiszpańskiej książki o wartości 82 mln Euro, (spadek o 22,67% w porównaniu z rokiem 2002).
Najwyższy spadek eksportu dotyczy rynku Wenezueli i Kolumbii, których sytuacja ekonomiczna przyczyniła się do ograniczenia importu hiszpańskich książek, w przypadku 75,17% dla Wenezueli i 37,61% dla Kolumbii, odnosząc się do kursu dolara amerykańskiego, i inflacji 15,8% dla Wenezueli i 5% dla Kolumbii.

Import w sektorze wydawniczym w 2003 r. osiągnął wartość 53.657 tys. Euro (wzrost o 15,56%). Godne podkreślenia jest znaczenie zakupów z Unii Europejskiej, skąd sprowadzano wydawnictwa o wartości 52.480 tys. Euro (97,8% całkowitej wartości importu). Podobnie jest z Unią Europejską, Wielka Brytania jest największym dostawcą, przynoszącym 50,38% ogólnej ekonomicznej płynności.
Książki o tematyce filologiczno – językowej są najczęściej importowanymi, z 17.079 tysiącami Euro przychodu, który wynosi 32,54% całkowitej kwoty, wzrastając o 9,21% w porównaniu do roku poprzedniego.

 

NAWYKI CZYTANIA I KUPOWANIA KSIĄŻEK
Badanie Barometro, zlecone przez FGEE, dotyczące czytelnictwa i zakupów książek w 2004 r. wskazuje, że 55% populacji czyta, a 45% nigdy lub prawie nigdy nie czyta książek. Największa grupa czytelników jest pomiędzy 14 a 24 rokiem życia, jest ich około 72,7%. 39,6% Hiszpanów powyżej 14 roku życia w 2004 r. przeczytało jedną książkę tygodniowo.
Analizując środowisko czytelnicze, po raz kolejny uznaje się, że najwyższy poziom czytelnictwa występuje w dużych miastach (65,6% mieszkańców miast, z więcej niż jednym milionem czytających osób), podczas gdy w miasteczkach ta grupa jest mniejsza (w 2004 r. tylko 49,7% mieszkańców miasteczek z mniejszą niż 10.000 populacją czytelników).
Na poziomie akademickim, badania wyraźnie pokazują, iż: im wyższy poziom akademicki, tym wyższy poziom czytelnictwa. Odpowiednio, więcej kobiet niż mężczyzn czyta książki (56,20% kobiet i 53,90% mężczyzn czyta jedną książkę tygodniowo). 52% ankietowanych kupiło książki w zeszłym roku, konieczne jest zaznaczenie, że 8,8% tej liczby kupiło tylko podręczniki.
Na podstawie obserwacji stwierdzono, że ludzie kupując książki, nie przypisują dużego znaczenia do opinii nauczycieli, recenzji w gazetach czy telewizji lub radiu, jak do rekomendacji przyjaciół (60,8%) czy opinii księgarzy (36,5%).
Większość sprzedanych w drugim kwartale w Hiszpanii książek (74,5%) może być zakwalifikowana do beletrystyki. Jak dotąd najlepiej sprzedające się książki w Hiszpanii to powieści detektywistyczne i kryminalne (21,7%), za nimi plasują się książki historyczne i przygodowe (17,2%).
 

Można powiedzieć, że inicjatywy wydawnicze gazet są przyczyną dużego wzrostu sprzedaży książek w kioskach (44,80% książek sprzedanych wraz z gazetami). Z drugiej strony, Internet znajduje się na końcu tej listy. Sprzedaż prowadzona na stronach internetowych jest ciągle znikoma i stanowi 0,6% ogólnej wartości sprzedaży.

Tłumaczenie: Magdalena Żebrowska”