O chorowaniu. Ze wstępem Hermione Lee

Przekład z angielskiego Magdalena Heydel

Dlaczego “choroba nie zajęła wraz z miłością, orężem i zazdrością miejsca pośród głównych tematów literatury”? Pytanie zadane przez Virginię Woolf w 1925 roku do dziś nie straciło na aktualności. Dlaczego wciąż nie doczekaliśmy się powieści o grypie, poematu o tyfusie czy ody do zapalenia płuc? Dlaczego pisarze próbują nas przekonać, że dusza ludzka jest ważniejsza niż ciało, które pozostaje konieczną, ale nieinteresującą powłoką?
Nieobecność zwykłej ludzkiej fizyczności i choroby jest w literaturze uderzająca i niezrozumiała, jeśli weźmie się pod uwagę fakt, jak wiele w życiu chorujemy. Choroba – zdaniem pisarki temat niedoceniany – wymaga nowego, specjalnego języka, “pierwotniejszego, bardziej zmysłowego, bardziej wulgarnego”. Choroba zmienia nasze postrzeganie, pozwala “dezerterować z armii wyprostowanych” i przyglądać się światu z innej perspektywy. Nikt nie umiałby opisać problemu piękniej i przenikliwiej niż Woolf, która przez całe życie zmagała się z psychicznymi i fizycznymi objawami choroby.

“Wspaniały, płynący jak zastęp zmiennokształtnych chmur, esej Virginii Woolf wznosi nas na wyżyny sztuki. Mówi o paradoksie, na którym zbudowana jest wielka sztuka: o życiu i śmierci, o lekturze kontemplacyjnej, o gorączkowym fantazjowaniu. Wreszcie o łóżku – jako źródłowym obiekcie kultury, ustawionym w pozycji horyzontalnej, między niebem a ziemią”.
Grażyna Borkowska

Virginia Woolf (1882-1941), feministka, jedna z najwybitniejszych pisarek XX wieku. Jej rodzice utrzymywali bliskie kontakty z elitą intelektualną Wielkiej Brytanii końca XIX wieku. Matka pisarki była modelką prerafaelickich malarzy. Pierwszy tekst Virginia Woolf napisała w 1905 roku. Dziesięć lat później nakładem wydawnictwa jej przyrodniego brata ukazała się pierwsza książka pisarki – The voyage out (tytuł polski Podróż w świat). W 1917 roku Woolf założyła wraz z mężem, Leonardem Woolfem, oficynę Hogarth Press, gdzie wydała swoje najbardziej znane dzieła m.in. Panią Dalloway, czy Do latarni morskiej. Już w dzieciństwie Virginia Woolf zdradzała symptomy choroby psychicznej, która doprowadziła ją do kilku poważnych załamań nerwowych, a w efekcie do samobójczej śmierci.