"Chcemy czystych zasad i czystego rynku"

Sytuacja na rynku podręczników szkolnych, szczególnie w ostatnich miesiącach, stała się przedmiotem gorącej, publicznej debaty. Środowisko wydawców edukacyjnych z niepokojem zauważa, iż w dyskusji tej, obok rzeczowych argumentów, pojawia się wiele nieprawdziwych, bądź nieprecyzyjnych informacji, które negatywnie wpływają na społeczny odbiór działalności wydawnictw oraz instytucji edukacyjnych w Polsce. Przede wszystkim jednak dyskredytują wartość podręczników, z których uczą się miliony polskich uczniów.
 
Zwołane 9 maja br. posiedzenie podkomisji sejmowej ds. jakości kształcenia i wychowania w tej sprawie było rzadką okazją do rzeczowej dyskusji na temat podręczników. Pozwoliło na przedstawienie stanowiska Sekcji Wydawców Edukacyjnych w głośnej ostatnio sprawie umów wydawnictw ze szkołami, w ramach których placówki edukacyjne otrzymywały nowoczesne narzędzia edukacyjne.

Kodeks dobrych praktyk
Popieramy stanowisko Ministerstwa Edukacji Narodowej broniące prawa nauczycieli do wyboru podręczników ze względu na przesłanki merytoryczne. Środowisko wydawców już kilka lat temu zdało sobie sprawę, że wyposażanie na preferencyjnych warunkach szkół w nowoczesny sprzęt elektroniczny, wbrew intencjom, może budzić wątpliwości z etycznego punktu widzenia i podjęło stosowne działania regulacyjne. Grupa wydawców edukacyjnych skupionych w SWE PIK podjęła w marcu 2012 roku decyzję o dobrowolnym wycofaniu się z tego rodzaju wspierania szkół. Odpowiednie postanowienie zawarto w Kodeksie Dobrych Praktyk. Zabrania on wpływania na decyzje nauczycieli w sposób pozamerytoryczny. Proces wygaszania tego typu promocji trwał kilka miesięcy. Poza tym, nie wszystkie wydawnictwa edukacyjne podpisały Kodeks w marcu 2012 roku. Widząc pozytywne oddziaływanie Kodeksu Dobrych Praktyk członkowie SWE PIK podczas Walnego Zebrania, które odbyło się 26 kwietnia 2013, podjęli decyzję o obowiązkowym przyjęciu Kodeksu przez wszystkich członków SWE PIK pod groźbą pozbawienia członkostwa PIK te podmioty, którym udowodniono by nieprzestrzeganie Kodeksu.

Fakty i mity
Wokół podręczników w Polsce wciąż krąży wiele mitów. Jednym z nich jest rzekoma niemożliwość korzystania z używanych podręczników. W rzeczywistości około 60 proc. obrotu to podręczniki używane. Kolejny mit to – zdaniem niektórych – zbyt wielka liczba podręczników dopuszczonych przez MEN do użytku szkolnego. Rzeczywiście, nauczyciel może obecnie wybierać spośród kilku podręczników do danego przedmiotu w zależności od poziomu klasy i realizowanego programu. Czy to wada? Naszym zdaniem wysoki poziom edukacji w Polsce, porównywalny z europejskim, to m.in. zasługa różnorodności podręczników i wieloletniej pracy nad stałym podnoszeniem ich jakości. Nauczyciele doceniają możliwość doboru odpowiedniego podręcznika. Warto również podkreślić, że stworzenie podręcznika wymaga wieloletniej pracy sztabu specjalistów zatrudnionych w wydawnictwach oraz żmudnej analizy recenzentów. Wszystko po to, aby do uczniów trafiały podręczniki najwyższej jakości.

Chcemy czystych zasad i czystego rynku
SWE PIK deklaruje, że jest w pełni gotowa do  współpracy przy dalszej regulacji rynku podręczników i oczekuje pomocy ze strony instytucji państwowych w celu ustalania wyraźnych kryteriów, na podstawie których odbywać powinna się współpraca wydawnictw ze placówkami edukacyjnymi. Szczególnie cenny w tej dyskusji będzie dla nas także głos środowiska rodziców.  Chcemy czystych zasad i czystego rynku.

Wydawnictwa edukacyjne od początku przemian ustrojowych w Polsce realizują misję wspierania rozwoju edukacji i podnoszenia jej poziomu. Służy temu przede wszystkim przygotowywanie i dostarczanie profesjonalnych podręczników oraz obudowy metodycznej. Od wielu lat szkolą nauczycieli do nowych rozwiązań edukacyjnych, w tym do pracy z podręcznikami cyfrowymi oraz realizują wiele inicjatyw wspierających rozwój zawodowy środowiska nauczycielskiego. W ramach misji społecznej odpowiedzialności biznesu, wydawnictwa współpracują z partnerami społecznymi realizując programy edukacyjne dla dzieci i młodzieży, dostarczając dzieciom z mniej zamożnych rodzin podręczniki i pomoce dydaktyczne oraz wspierając wiele innych pożytecznych społecznie inicjatyw. Do dzisiaj w sposób zgodny z prawem zaopatrują nauczycieli w używane przez nich podręczniki i obudowę metodyczną, wydając na to w skali kraju miliony złotych.

Piotr Marciszuk,
Przewodniczący Sekcji Wydawców Edukacyjnych
Polskiej Izby Książki