21 września 2007 r. uczestniczyłem w spotkaniu Komitetu Wykonawczego Federacji Wydawców Europejskich (ExCom FEP) w Brukseli. Omawiano tam kilka ważnych i dla naszego rynku spraw – omówię je w kolejnych komunikatach, nawiązując jednocześnie do wydarzeń w Polsce, by dać Państwu pełny obraz sytuacji. W chwili obecnej najważniejszy jest problem  VATu na książki.

Na spotkanie z ExCom FEP przyszła pani Maryse Volvert z Komisji Europejskiej (DG Taxation) i zrobiła przegląd sytuacji z VAT. W lipcu br. Komisja Europejska zaproponowała przedłużenie wszystkich derogacji (związanych z obniżką lub zwolnieniami z VAT) do końca 2010, aby wyrównać szanse wszystkim krajom członkowskim (ostatnie derogacje nowych członków wygasają właśnie wtedy). Początkowo propozycja ta powiązana była z ofertą na przyszłość, po 2010 – aby towary tzw. pierwszej potrzeby (np. żywność, leki) miały najniższą stawkę (maksimum do 7%), inne, wymagające zredukowanej stawki (w tym książki), miały 10-15%, pozostałe stawkę standardową. Ta propozycja wzbudziła opór zarówno krajów korzystających z zerowej stawki, jak i standardowej (najwyższej). W rezultacie te dwa elementy zostały oddzielone od siebie – najpierw zostanie przedłużony stan obecny, zaś dyskusja o przyszłości będzie trwała przez najbliższe trzy lata.

Pani Volvert podkreślała, iż największą trudność sprawia zasada jednomyślności przy kwestiach podatkowych (nawet w projektach nowej konstytucji europejskiej nikt się nie ośmielił zaproponować zasady kwalifikowanej większości). Akt prawny zezwalający na przedłużenie w Polsce zerowej stawki VAT na książki od 1.I.2008 ma mieć charakter nowelizacji dyrektywy VATowskiej – by tak się jednak stało, potrzebna jest jednomyślna zgoda ministrów finansów wszystkich krajów członkowskich Unii Europejskiej. Zbierają się oni jeszcze trzy razy w tym roku, istnieje jednak uzasadniona obawa, iż podejmą decyzję w ostatniej chwili (21 grudnia planowane jest ostatnie w tym roku posiedzenie ECOFINu).

Czeka nas zatem wojna nerwów. Jest bardzo mało prawdopodobne, aby taka decyzja nie zapadła, pytanie jednak, czy zdążymy z nowelizacją polskiej ustawy o VAT przed końcem roku? Zadzwoniłem w tej sprawie do wiceministra finansów Jacka Dominika. Na moją obawę, iż w styczniu wprowadzimy 7% stawkę VAT na książki, by w lutym się z niej wycofać (trudno sobie nawet wyobrazić chaos z tego wynikający), minister Dominik odpowiedział, iż polskie Ministerstwo Finansów ma świadomość trudności sytuacji, jednak nie może niczego uczynić przed nowelizacją dyrektywy. Gdy to się stanie, rząd polski zrobi wszystko, by natychmiast uchwalić gotowy już projekt polskiej ustawy VATowskiej. Możemy zatem mieć tylko nadzieję, że wszystko to dokona się przed 1 stycznia 2008 i zerowa stawka VAT na książki zostanie utrzymana do końca 2010.

Chociaż decyzja o tym, co będzie po 2010, zapadnie po długiej dyskusji, Komisja Europejska już teraz oczekuje zarysowania stanowisk poszczególnych krajów członkowskich. Dlatego 28 września, podczas spotkania przedstawicieli PIK (Piotr Marciszuk, prezes), Polskiej Książki (Piotr Mańkowski, dyrektor Biura) oraz Izby Wydawców Prasy (Maciej Hoffman, dyrektor Biura i Wiesław Podkański, prezes) z wiceministrem Tomaszem Mertą w Ministerstwie Kultury, podkreśliliśmy wagę obecnej deklaracji polskiego rządu w tej sprawie. Minister T. Merta poparł nasze stanowisko, zobowiązał się do monitorowania sprawy VATu w Ministerstwie Finansów zarówno w kwestii najbliższej przyszłości (zerowa stawka po 1.I.2008), jak i w dalszej perspektywie (po 2010).

Spotkanie z ministrem T. Mertą dotyczyło – oprócz VATu – problemów reprografii. Poinformowaliśmy Ministerstwo Kultury, iż Polska Izba Książki podpisała list intencyjny o bliskiej współpracy z Izbą Wydawców Prasy w zakresie reprografii oraz o wstąpieniu PIK do SAiW Polska Książka. Minister Merta wyraził wolę współpracy MKiDN z tak zreorganizowaną organizacją zbiorowego zarządzania i przygotowania niezbędnego projektu rozporządzenia, które stanowiłoby podstawę takiej współpracy – nie później niż do 10 października tego roku.