Nasze listopadowe szkolenie dla branży wydawniczej „Umowy wydawnicze – praktyczne zagadnienia z uwzględnieniem nowelizacji prawa autorskiego 2024 i prawnych aspektów korzystania z AI” wzbudziło wśród wydawców duże zainteresowanie.

Ilość pytań, zadanych przez uczestników w trakcie oraz po szkoleniu, dowodzi skali zapotrzebowania na praktyczną wiedzę w tym zakresie. Chcąc przybliżyć nurtujące branżę problemy również tym wydawcom, którzy nie wzięli udziału w naszym szkoleniu, prezentujemy poniżej kilka istotnych pytań zadanych przez uczestników szkolenia wraz z komentarzem naszej ekspertki – adwokat Agnieszki Malczewskiej-Poteralskiej.

Najbliższe szkolenie z tego zakresu odbędzie się już w lutym oraz w kwietniu- link do organizatora https://www.szkolenia-forum.pl/

Serdecznie zapraszamy!

www.bukowskipartners.pl

biuro@bukowski-partners.pl

PYTANIA OD UCZESTNIKÓW SZKOLENIA

• Jak właściwie kwalifikować umowy wydawców z osobami fizycznymi będącymi uczestnikami szeroko rozumianego procesu wydawniczego. W jakich przypadkach zawierać umowę o dzieło, a w jakich sytuacjach umowę o świadczenie usług i dlaczego wybór odpowiedniego typu umowy jest istotny.

Kwalifikacja prawna umowy jest uzależniona od tego, czy celem wydawcy jest uzyskanie od wykonawcy określonego, dającego się sprecyzować i sparametryzować w umowie rezultatu, czy zobowiązanie wykonawcy do realizacji określonych, powtarzalnych czynności, niejednokrotnie z uwzględnieniem bieżących wytycznych wydawcy, których wynik nie jest z góry do przewidzenia w momencie zawarcia umowy. W pierwszym przypadku możliwe i uzasadnione jest zawarcie umowy o dzieło, np. o wykonanie tłumaczenia utworu literackiego. W drugiej sytuacji – umowy o świadczenie usług, czego przykładem jest zlecenie sukcesywnego dokonywania tłumaczeń dokumentów za uzgodnionym, płatnym okresowo wynagrodzeniem. Odpowiednia kwalifikacja umowy ma istotne konsekwencje prawne. Umowy o dzieło podlegają obowiązkowi ich zgłoszenia do ZUS, potencjalnie mogą stanowić podstawę zastosowania 50% KUP i wyegzekwowania od wykonawcy wykonania przedmiotu zamówienia, w tym usunięcia jego niezgodności ze specyfikacją umowną. Umowy o świadczenie usług podlegają składkom ubezpieczenia społecznego i stanowią podstawę żądania przez wykonawcę wynagrodzenia w wysokości gwarantowanej przepisami ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę. W przypadku nieprawidłowej kwalifikacji wydawca może ponieść konsekwencje prawne wynikające z nieuwzględnienia powyższych zasad.

• Kiedy należy zgłosić do ZUS umowy o dzieło zawarte w oparciu o umowę ramową współpracy
  w zakresie tworzenia dzieł.

Zgłoszenie do ZUS powinno nastąpić w terminie 7 dni liczonych od dnia zawarcia nie umowy ramowej, lecz każdej z umów o dzieło związanych z zamówieniami złożonymi przez wydawcę na podstawie umowy ramowej. Do zawarcia poszczególnej umowy o dzieło dochodzi z chwilą przyjęcia przez wykonawcę danego zamówienia wydawcy.

• W jaki sposób odpowiednio wdrożyć w wydawnictwach umowy ramowe współpracy
  w zakresie tworzenia dzieł.

Zawarcie „ramówki” ogranicza uciążliwą dla wydawców papierologię, ale nie wyłącza jej całkowicie, ponieważ nabycie autorskich praw majątkowych do zamówionych dzieł jest uzależnione od zachowania formy pisemnej zamówień złożonych na podstawie umowy ramowej lub przynajmniej od sporządzania przez strony pisemnych wykazów stworzonych dzieł. Złożenie przez wydawcę zamówienia drogą mailową, przy zastosowaniu zwykłego podpisu klawiaturowego lub poprzez przesłanie skanu odręcznie podpisanego egzemplarza zamówienia, nie spełnia wymogu formy pisemnej i w rezultacie nie zapewnia wydawcy nabycia praw wyłącznych do dzieła będącego przedmiotem takiego zamówienia.

• Jak w praktyce chwycić za rogi kwestię posługiwania się przez twórców instrumentami sztucznej inteligencji w toku tworzenia zamówionych dzieł, do których wydawca zamierza nabyć prawa wyłączne.

Korzystanie przez wykonawcę przy tworzeniu zamówionego dzieła z aplikacji AI może powodować, że dzieło nie będzie utworem w rozumieniu prawa autorskiego i w związku z tym nie będzie stanowić przedmiotu autorskich praw majątkowych, które mógłby nabyć wydawca. Zabezpieczeniu przed takim skutkiem służą odpowiednie oświadczenia i zobowiązania kontraktowe wykonawcy, które mogą obejmować obowiązek przestrzegania wytycznych wydawcy w zakresie używania tego rodzaju narzędzi.

• Czy dozwolony użytek utworów zwalnia wydawców edukacyjnych z obowiązku zawarcia umowy z autorsko uprawnionym do utworu ?

Nie zwalnia w zakresie obowiązku uregulowania z twórcą warunków wynagrodzenia należnego mu od wydawcy z tytułu tzw. dozwolonego użytku szkolnego utworów w podręcznikach, wypisach, antologiach.

• Czy wydawca odpowiada za skutki korzystania z zamówionych dzieł obarczonych wadami prawnymi w wyniku plagiatu, którego dopuścili się wykonawcy dzieł ?

Co do zasady w takim przypadku wydawca niestety ponosi odpowiedzialność prawną, z której nie może się skutecznie zwolnić wobec autorsko uprawnionego.

• W jaki sposób wydawca może zapewnić sobie prawo ingerowania w treść dzieła wykonanego na jego zamówienie oraz prawo rozpowszechniania utrwalonego w nim wizerunku ?

Poprzez zagwarantowanie w umowie odpowiednich zgód dotyczących praw/dóbr osobistych w zakresie, w jakim działania te wymagają zezwolenia zgodnie z przepisami prawa autorskiego.

 

adwokat Agnieszka Malczewska-Poteralska Bukowski i Wspólnicy Kancelaria Prawna

Ekspertka w zakresie prawa własności intelektualnej na rynku wydawniczym, z wieloletnim doświadczeniem w obsłudze prawnej zarówno małych, jak i dużych podmiotów wydawniczych.