Program 3 Polskiego Radia zaprasza od poniedziałku 25 maja na premierową lekturę powieści „Reytan. Upadek Polski” Jarosława Marka Rymkiewicza. Fragmenty dzieła opowiadającego o heroicznym geście Tadeusza Reytana w czasie sejmu rozbiorowego przeczyta w radiowej Trójce znakomity aktor Andrzej Mastalerz. Pierwszy odcinek już dziś o godz. 21.45.

Jan Matejko namalował w 1866 roku obraz „Reytan. Upadek Polski”. Uważa się, że szkice historyczne Jarosława Marka Rymkiewicza, pod zapożyczonym od malarza tytułem, stanowią czwartą część tetralogii. – Moje poprzednie trzy książki – „Wieszanie, „Kinderszenen” i „Samuel Zborowski” – nazywano często, bardzo dla mnie pochlebnie, „trylogią polską”. „Reytan. Upadek Polski” zmienia trylogię w tetralogię – napisał J.M. Rymkiewicz, kończąc swój wstęp do książki. W tekście tym zaznaczył także: „… zależało mi dokładnie na tym, na czym zależało Matejce, to znaczy na pokazaniu, co zrobił Reytan i jakie miejsce przypada jego czynowi w historii Polski. Z tego też powodu moja opowieść o sejmie 1773 roku, jego pierwszych czterech dniach (od 19 do 22 kwietnia) ułożona jest w sposobie fragmentarycznym i pomija wiele wydarzeń tych czterech dni…”. Opowiadając o proteście Tadeusza Reytana na sejmie rozbiorowym 1773 roku Rymkiewicz snuje opowieść o dziejach rodu Reytanów od jego początków, aż do września 1939 roku. Jednocześnie jest to symboliczna opowieść o zdradzie, upadku Polski i końcu Rzeczypospolitej.
– Czytanie w Trójce tego typu literatury stanowi wyzwanie. My możemy pozwolić sobie jedynie na wybór fragmentów, starając się wybrać jak najuczciwiej, ale też pamiętając o słuchaczu, czyli o radiowej komunikatywności, o możliwościach percepcji radiowego odbiorcy – wyjaśnia Barbara Marcinik, która przygotowała adaptację „Reytana…” na potrzeby radiowej lektury. Do przeczytania tego tekstu radiowa Trójka zaprosiła znakomitego aktora Andrzeja Mastalerza, który interpretował w Programie 3 Polskiego Radia „Wieszanie” i „Kinderszenen”. – Za muzykę odpowiada natomiast kompozytor Piotr Moss, który sztukę radia opanował do perfekcji. Kolejny raz dźwiękowej reżyserii naszych książek w wydaniu dźwiękowym podjął się Andrzej Brzoska. Ta ekipa ma ogromne doświadczenie pracy w Teatrze Polskiego Radia – dodaje Barbara Marcinik.
Jarosław Marek Rymkiewicz – „Reytan. Upadek Polski”. Czyta: Andrzej Mastalerz; muzyka: Piotr Moss; realizacja dźwiękowa: Andrzej Brzoska. Opracowanie: Barbara Marcinik, Renata Szewczak, Kuba Sadowski i Wojciech Dorosz.
Emisja codziennie (od poniedziałku do czwartku) o godz. 21.45. Pierwszy odcinek (z 35) już dziś w poniedziałek 25 maja.