Jakub Witczak

Sarmacki Republikanizm

Między prawem a bezprawiem

 

Książka obala mity o przedrozbiorowej Rzeczypospolitej. Demaskuje fałsz dotyczący ustroju państwa oraz szlachty polskiej, która, zdaniem autora, miała przywileje podobne do praw i wolności obywateli Polski po 1989 r.

Młode spojrzenie na historię opisane lekkim piórem zdecydowanie różni się od poglądów innych historyków, co sprawia, że publikacja skłania do refleksji nad postrzeganiem Sarmatów i nas samych – Polaków w XXI wieku.

dr hab. Izabela Lewandowska-Malec

Katedra Historii Prawa Polskiego UJ

„[…] w postrzeganiu historii Polski przedrozbiorowej posługujemy się pewnymi utartymi schematami. Patrzymy na Rzeczpospolitą przez pryzmat rozbiorów, co rodzi przekonanie o nieuchronności upadku tamtego państwa, w którym wszystko i wszyscy prowadzili do smutnego finału. Dlatego w szlachcie widzimy egoistów i awanturników, w przywilejach i wolnościach – swawolę i prywatę, w królu – wyraziciela racji stanu, ale – niestety ‒ bez dostatecznie silnej władzy, w prawie – bezprawie, w sarmatyzmie – ideologię chwalącą ksenofobię i obskurantyzm, wreszcie w Rzeczypospolitej – zacofane państwo, które ze swoimi oczywistymi wadami musiało upaść”.

fragment książki

Jakub Witczak – ur. 1994 r., student prawa na Uniwersytecie Jagiellońskim, zwycięzca Ogólnopolskiej Olimpiady Historyczno-Prawnej im. Michała Sczanieckiego 2014, publikuje na łamach miesięczników: wSieci Historii, Focus Historia, Uważam Rze Historia i Newsweek Historia.

Autor omawia dzieje Rzeczypospolitej przedrozbiorowej, łącząc w sposób bardzo udany bardzo szeroką wiedzę z tego zakresu z naukową pasją i publicystycznym zacięciem. Połączenie tych elementów w efekcie zaowocowało lekturą bardzo ciekawą, w której autor nie stroni o wyrażania osobistego stanowiska w wielu ważnych kwestiach, próbując obalać mity, stereotypy, a także polemizując z dotychczasowym stanowiskiem nauki. Książka ta stanowi istotny element w badaniach prowadzonych nad dawną Rzeczypospolitą i mentalnością jej obywateli, którzy – jak wykazuje autor – w wielu kwestiach przewyższają nas, obywateli III RP. Na uwagę zasługuje fakt, że tak gruntownych przemyśleń dokonał bardzo młody człowiek. Wiek autora nie jest jednak żadną wadą tej publikacji. Przeciwnie, dzięki temu widzimy, jak na historię i współczesność patrzy nowe pokolenie.

dr hab. Izabela Lewandowska-Malec

Katedra Historii Prawa Polskiego UJ