Polski rynek książki: w 2022 ważna nie tylko treść, ale i ekologiczne opakowanie

4 January 2022

Przegląd

Typ: Wydarzenia

W czasie przymusowej izolacji Polacy kupowali książki częściej niż wcześniej[1], a w okresie pandemii wzrosła sprzedaż książek przez Internet[2]. Jaka przyszłość czeka czytelnictwo w 2022 roku, gdy całkowity lockdown prawdopodobnie już nam nie grozi? Jak się okazuje – nawyki wyrobione w czasie obowiązkowego zamknięcia w domach zostaną z nami na dłużej. Polacy w nadchodzącym roku nadal będą chętnie kupować książki on-line, zwracając przy tym uwagę nie tylko na cenę, ale także na sposób dostawy i ekologiczne pakowanie przesyłek. Konsumenci są coraz bardziej świadomi swoich zakupowych i książkowych wyborów, przez co księgarnie internetowe będą musiały dostosować się do ich wymagań.

O tym, jak wyglądał rynek książki w 2021 roku oraz o trendach i preferencjach czytelników w roku 2022, mówi Łukasz Kierus, prezes i założyciel księgarni internetowej TaniaKsiazka.pl, marki należącej do spółki Glosel.

Powrót do normalności po pandemii

W czasie obowiązkowej izolacji z powodu pandemii, Polki i Polacy czytali więcej niż w roku ją poprzedzającym. Niewątpliwie był to dobry okres dla e-commerce – w 2020 roku TaniaKsiazka.pl odnotowała wzrost ilości zamówień o ponad 80 proc. w skali rocznej. Oczywiście był to bardzo nietypowy czas – Polacy, nie mając możliwości korzystania z kin, teatrów i restauracji szukali innych form rozrywki, mieli także zdecydowanie więcej czasu na nadrobienie książkowych zaległości. W 2021 roku sprzedaż książek wróciła do normalności, jednak – jak pokazują raporty rynkowe – pozytywne nawyki czytelnicze wyrobione w czasie lockdownu pozostaną z nami na dłużej. 62 proc. Polaków deklaruje, że lubi czytać książki[3]. Według danych z sondażu przeprowadzonego w sierpniu 2021 roku przez Centrum Badania Opinii Społecznej, po lekturę częściej sięgają kobiety (72 proc.) niż mężczyźni (50 proc.). Jedna czwarta wszystkich badanych najchętniej czyta kryminały i książki sensacyjne, 12 proc. woli poradniki, natomiast komiksy, literaturę piękną i poezję wybiera od 3 do 5 proc. respondentów. Z roku na rok stan czytelnictwa w Polsce się poprawia. Niewątpliwie pandemia wprowadziła w tej kwestii pozytywne zmiany, gdyż dzięki przymusowemu zamknięciu zaczęliśmy czytać więcej[4]. W poprzednich latach większym niż teraz zainteresowaniem cieszyły się książki przygodowe i podróżnicze.

Jeśli chodzi o formę książek, nadal zdecydowana większość czytelników sięga po egzemplarze papierowe, jednak wzrasta także popularność e-booków i audiobooków. Według sondażu CBOS już 7 proc. badanych woli e-booki, jednak po książki papierowe sięga zdecydowana większość, czyli 65 proc. respondentów[5]. Niektórzy klienci wybierają e-wydania, ponieważ otrzymują do nich natychmiastowy dostęp, bez konieczności wychodzenia z domu, a audiobooki są chętnie słuchane np. w podróży. Taka forma odbioru treści jest popularna szczególnie wśród młodych klientów.

Śmiało mogę także powiedzieć, że w 2022 roku sprzedaż książek i poziom czytelnictwa będą utrzymywać się na stałym poziomie. Według badań przeprowadzanych co roku przez Bibliotekę Narodową procent osób czytających w Polsce sukcesywnie rośnie. W 2020 roku przynajmniej jedną książkę lub jej fragment przeczytało 42 proc. respondentów i był to najlepszy wynik od sześciu lat[6]. Wierzę, że wyniki badań za rok 2021 będą jeszcze lepsze.

Ekologiczne zakupy

Rok 2021 upłynął pod znakiem rozwoju ekologicznego podejścia do sprzedaży internetowej. Księgarnie również starają się sprostać wymaganiom współczesnego świata, który dąży do ograniczenia szkodliwego wpływu handlu na środowisko naturalne. Rozwój rynku przekłada się niestety na generowanie coraz większej ilości odpadów. Spowodowane jest to m.in. wykorzystywaniem do pakowania przesyłek najczęściej plastiku oraz tworzyw, które nie ulegają biodegradacji. Obserwujemy zmiany, jakie zachodzą na rynku i oczekiwania naszych klientów, na które chcemy odpowiadać. Z roku na rok konsumenci stają się coraz bardziej świadomi tego, że działalność człowieka wpływa na zmiany klimatyczne, co jest zagrożeniem dla naszej planety. Na szczęście coraz więcej i częściej się o tym mówi i podejmuje się działania, by dbać o środowisko. Badania zrealizowane przez Ipsos MORI (we współpracy z DS Smith) w ubiegłym roku pokazują, że aż 85 proc. respondentów chce otrzymywać zakupione produkty online, zapakowane w minimalną ilość materiałów do tego potrzebną. 64 proc. badanych jest gotowa na zmianę sprzedawcy, jeśli będzie on pakował w sposób bardziej przyjazny środowisku. Biorąc pod uwagę fakt, jak szybko rozwija się rynek e-commerce, ogromnie cieszy podejście współczesnego konsumenta do wymagań stawianych sprzedawcy pod kątem ekologicznym. W wielu przypadkach to właśnie one będą miały większy wpływ na decyzje strategiczne przedsiębiorstwa niż nawet zmiany legislacyjne.

Dlatego bardzo istotnym trendem na nadchodzące miesiące będą działania proekologiczne. Już w 2021 roku cała nasza spółka Glosel, do której należy m.in. marka TaniaKsiazka.pl, podjęła wiele kroków mających na celu ograniczenie zaśmiecania planety. Całkowicie zrezygnowaliśmy z folii i sztucznych wypełniaczy na rzecz wypełniacza kartonowego, który produkujemy sami ze zużytych kartonów. W ciągu roku zredukowaliśmy ilość kupnego, gotowego wypełniacza używanego do zamówień aż o 70-80 proc. W 2022 roku planujemy także jeszcze bardziej zmniejszyć ilość wykorzystywanej przez nas folii stretch służącej do zabezpieczania przesyłek kurierskich – obecnie coraz częściej przekazujemy je przewoźnikom w specjalnych koszach i klatkach. Kierowcy w drodze powrotnej z części punktów odbioru zamówień przywożą kartony z naszych dostaw z powrotem do magazynu, gdzie trafiają do ponownej wysyłki lub są przerabiane na wypełniacz. W nadchodzącym roku planujemy także zmianę taśm pakowych na papierowe.

W TaniaKsiazka.pl słuchamy swoich konsumentów i zgadzamy się z ich proekologicznymi wyborami, dlatego staramy się działać dla dobra planety i przy okazji dawać przykład innym firmom. Coraz więcej dobrych praktyk na rynku oraz szeroka dostępność ekologicznych sposobów wysyłania książek do nabywców wskazuje na to, że w kolejnych latach księgarnie będą kładły jeszcze większy nacisk na pakowanie w duchu less i zero waste.

Bestsellery książkowe 2021 roku

Mijające 12 miesięcy obfitowało w ciekawe pozycje książkowe, które wzbudziły wiele emocji i zainteresowania wśród czytelników. Na rynku pojawiły się zaskakujące debiuty oraz kontynuacje znanych i lubianych serii. Przykładem jest tu 14. tom kultowego już cyklu o Joannie Chyłce autorstwa Remigiusza Mroza. Wśród dzieci i rodziców popularnym wyborem książkowym był “Gwiazdkowy Prosiaczek” J. K. Rowling, znanej autorki Harry’ego Pottera, natomiast fani fantastyki sięgali po “Kroniki Diuny” Franka Herberta oraz “Wiedźmina” Andrzeja Sapkowskiego. Można więc wnioskować, że nowości filmowe i serialowe, których fabuła opiera się na książkach, mają duży wpływ na zakupy czytelników w księgarniach. Najnowszym tego przykładem jest goszczący aktualnie na ekranach kinowych film “Dom Gucci”, który niezwykle pozytywnie wpłynął na sprzedaż książki o tym samym tytule.

Jakie gatunki najchętniej wybierali klienci księgarni TaniaKsiazka.pl? Okazuje się, że na topie były reportaż, romans, erotyka oraz fantastyka. Bestsellery z literatury faktu i reportażu z roku 2021 to m.in. “Nadchodzi III wojna światowa” Jacka Bartosiaka i Piotra Zychowicza oraz “TOPR. Żeby inni mogli przeżyć” Beaty Sabały-Zielińskiej. Popularnym romansem okazała się natomiast książka Casey McQuiston zatytułowana “Red, White & Royal Blue”. Od kilku lat nie słabnie popularność kryminałów, o czym świadczy wysoka ilość zamówień książki “Mów mi Win” Harlana Cobena czy nowej pozycji od Stephena Kinga pt. “Billy Summers”. Zainteresowaniem cieszą się także książki pisane przez kobiety – dla kobiet. Czytelniczki sięgały w tym roku po “Prawdziwą historię Królowej Życia” Dagmary Kaźmierskiej oraz po książkę Natalii de Barbaro pt. “Czuła Przewodniczka. Kobieca droga do siebie”.

Niewątpliwie w czasie pandemii czytelnictwo w Polsce zyskało, jednak okres przymusowej izolacji dawno się zakończył. Nie przewiduję zatem tak dużych wzrostów sprzedaży książek, jak na przykład w 2020, czy nawet 2021 roku. Pod tym względem rok 2022 będzie spokojniejszy, choć – według dostępnych raportów i badań – poziom czytelnictwa w Polsce sukcesywnie rośnie. Zwiększa się także świadomość klientów sklepów internetowych, w tym księgarń, w kwestii dbania o środowisko, w związku z czym wysyłki zakupionych książek coraz częściej będą pakowane w duchu less waste, by ograniczyć ilość generowanych odpadów. Jeśli chodzi o nośniki książek, to nadal zdecydowana większość czytelników preferuje wersje drukowane od e-booków i audiobooków, a z e-wydań korzystają głównie osoby w wieku szkolnym. Mimo to, w nadchodzącym roku możemy spodziewać się spokojnego, acz sukcesywnego wzrostu popularności tego rodzaju książek. Podsumowując, rok 2021 mimo różnych wyzwań był dobrym czasem dla rynku książki, a na nadchodzące miesiące warto patrzeć z dużym optymizmem.

TaniaKsiazka.pl to istniejąca od 2006 roku, prężnie rozwijająca się księgarnia online z siedzibą w Białymstoku. TaniaKsiazka.pl to marka należąca do spółki Glosel. Jej misją jest wyjście naprzeciw oczekiwaniom konsumentów i poszerzanie grona polskich czytelników. W asortymencie sklepu znajduje się ponad 400 tys. produktów, wśród których dostępne są m.in. książki, gry i zabawki. TaniaKsiazka.pl stale powiększa sieć punktów odbioru zamówień online. Obecnie w całej Polsce jest ich 20, w tym 7 księgarni stacjonarnych i 13 partnerskich lokalizacji, w których można odebrać przesyłki. Do końca roku firma planuje kilka kolejnych otwarć. Od 2020 roku marka organizuje TargiKsiążki.Online. Ostatnia edycja przyjęła formę festiwalu literackiego WyCzytOn, w którym wzięło udział ponad 3 miliony czytelników. Glosel to firma specjalizująca się głównie w obszarach sprzedaży książek oraz produktów FMCG w Internecie. Pod jej parasolem działają marki, takie jak TaniaKsiazka.pl i Bee.pl. Siedziba firmy mieści się w industrialnie urządzonym biurze w Białymstoku. Dodatkowo spółka posiada już ok. 9 tys. mkw. powierzchni magazynów w nowoczesnym kompleksie Panattoni Park, z którego realizuje zamówienia. Glosel zarządza także 5 księgarniami zlokalizowanymi w północno-wschodniej Polsce.

[1] Badanie na temat czytelnictwa i korzystania Polaków z księgarń, IMAS International na zlecenie Krajowego Rejestru Długów
[2]https://businessinsider.com.pl/finanse/handel/ksiazki-w-czasie-pandemii-sprzedaz-i-plany-wydawcow/7dp2vhd
[3] Komunikat z badań CBOS “Polacy i książki”, 2021
[4] Raport Biblioteki Narodowej “Stan czytelnictwa w Polsce w 2020 roku”
[5] Komunikat z badań CBOS “Polacy i książki”, 2021
[6] Raport Biblioteki Narodowej “Stan czytelnictwa w Polsce w 2020 roku”