„Powrót z Bambuko” Katarzyny Nosowskiej najchętniej kupowaną książką pierwszego roku pandemii. Remigiusz Mróz na czele listy autorek i autorów. Rynek książki urósł, czytelnicy deklarują, że czytają więcej. Książki nie drożeją. Jesteśmy świadkami wielkich wydarzeń literackich on-line. Podsumowujemy pierwszy pełny rok pandemii.

Autorem komentarza jest Renek Mendruń, konsultant z Nielsen BookScan

Za nami pierwszy roku pandemii, od pierwszego lockdownu w połowie marca 2020 roku do połowy marca 2021 licząc. Rynek książki w Polsce zmienił się, ale i rozwinął, a czytelniczki i czytelnicy zmienili swoje nawyki zakupowe.

Zbiorowym zwycięzcą są książki dla dzieci i młodzieży oraz tytuły o charakterze non-fiction. Obie te kategorie nie tylko bardzo urosły w stosunku do roku „przed-pandemicznego”, ale także wyparły ze szczytów list bestsellerów tytuły z królewskiej kategorii fiction. W top 20 tytułów ani top20 autorów i autorek nie ma powieści erotycznych.

Najchętniej kupowane książki roku pandemicznego to: „Powrót z Bambuko” Katarzyny Nosowskiej, „Niesamowite przygody dziesięciu skarpetek” Joanny Bednarek z ilustracjami Daniela de Latoura, „Jadłonomia po polsku” Marty Dymek, „Czuły narrator” Olgi Tokarczuk oraz „Cham niezbuntowany” Rafała Ziemkiewicza. Na szóstym pierwszy tom serii „Felix, Net i Nika” Rafała Kosika, potem idą Pucio, za nim Hobbit, goni ich Kicia Kocia, a dopiero na pozycji dziesiątej zestawienia pierwszy tytuł o fabularnym charakterze „Baśń o wężowym sercu” Radka Raka (nagroda Nike 2020).

W zestawieniu top20 autorów i autorek także zmiany. Llistę otwiera Remigiusz Mróz i J.K. Rowling (tak, tak, Harry Potter powrócił). Na miejscu trzecim Marta Galewska-Kustra, twórczyni postaci Pucia uwielbianego przez małe dzieci oraz ich rodziców, a zilustrowanego przez Joannę Kłos. Na czwartym Andrzej Sapkowski (tak, tak Wiedźmin uderzył ponownie), na piątym Anita Głowińska, twórczyni Kici Koci, bohaterki kolejnej serii, która podbiła serca małych dzieci i ich rodziców, na szóstym z pierwszego Olga Tokarczuk.

W pierwszym roku pandemii różne badania, także Nielsena, wskazują, że Polacy deklarują wzrost zainteresowania czytaniem. Analizy rynku wskazują, że pomimo kłopotów stacjonarnej części handlu detalicznego rynek jako całość jest na niewielkim plusie. Imponujące jest tempo wzrostu sprzedaży niektórych graczy, tak wydawców jak i detalistów działających wyłącznie on-line. Coraz więcej księgarń stacjonarnych sprzedaje on-line, a księgarnie on-line stawiają na sieć odbiorów stacjonarnych. Branża inwestuje w rozwiązania o charakterze hybrydowym.

Jedyny problem to osłabiona sytuacja finansowa połowy Polek i Polaków (56% badanych w badaniu Nielsen Shopper Trends stwierdziła w marcu 2021, że czuje się zagrożona). Co ważne książki drożeją poniżej tempa inflacji, a wydawcy widząc, że sytuacja książki jest co najmniej stabilna nie zwalniają tempa.

W nadchodzących tygodniach nie będzie stacjonarnych targów, ale na ich miejsce pojawi się kilka ważnych imprez on-line. Niektóre spotkania autorskie on-line przyciągają publiczność rzędu 100 tysięcy fanów, czego – jak dotąd w Polsce – świat nie widział!

NIELSEN BOOKSCAN POLSKA

Panel BookScan Polska Nielsena działa w kanale księgarskim w Polsce od lipca 2018 roku. Pokrywa mniej więcej 15-20 proc. rynku księgarskiego (sieci księgarskie oraz księgarnie internetowe). Dane do Bookscan Polska dostarcza ponad 200 księgarń stacjonarnych (BookBook, Bookszpan, Książnica Polska, Między Kartkami, Świat Książki) oraz księgarnie on-line: swiatksiazki.pl i trzy należące do firmy Glosel (Taniaksiazka.pl, ksiazkamat.pl, bee.pl). Łącznie w kanale księgarskim zarejestrowaliśmy w 2020 roku ponad 13 mln transakcji ze średnią cena detaliczną książki drukowanej nieco ponad 25 zł brutto.

Model Bookscan jest ten sam w 11 krajach: informacje pochodzą z kas fiskalnych, badany jest popyt krajowy (eksport książek nie jest analizowany) i rynek nabywcy indywidualnego (sprzedaż b2b do bibliotek, szkół etc. nie wchodzi do zestawień).

Dodatkowo NielsenIQ w Polsce posiada dane o sprzedaży w kanale sieci handlowych (sieci marketów, dyskontów, drugstorów, kiosków czy stacji benzynowych). Łącznie w 2020 roku zanotowaliśmy w tych sieciach ponad 25 mln transakcji sprzedaży książek drukowanych ze średnią ceną książki 11 zł. Przy czym obecnie sprzedaż z sieci handlowych nie jest łączona z panelem księgarskim i nie wchodzi do prezentowanych tu zestawień.