Tegoroczną laureatką  Nagrody została Katarzyna Kobylarczyk. Jej książka “Strup. Hiszpania rozdrapuje rany”  najlepszym reportażem literackim ubiegłego roku.

Reportaż Katarzyny Kobylarczyk „Strup. Hiszpania rozdrapuje rany” to książka o pamięci i o grobach, ale nie o śmierci. Katarzyna Kobylarczyk pisze o życiu zgęszczonym w żałobie, traumie i determinacji poszukiwań kości ludzi najbliższych.
Ilu Hiszpanów zginęło w wojnie domowej lat 1936–1939, dokładnie nie wiadomo. Powiedzmy, że dwieście tysięcy. Autorce udaje się rozbić liczbę mnogą na pojedyncze przypadki.

Przez odtworzone, zwarte w opisie sceny z samej wojny, okoliczności egzekucji, przez portrety ożałobionych (jak powiedziałby Norwid) wdów, przez milczenie wymuszone frankistowskim terrorem aż do dociekliwej krzątaniny pokolenia późnych wnuków, które podjęło się zadania pozornie niewykonalnego – odnalezienia szczątków.

Mając na uwadze, że autorka pracowała nad tą książką dziesięć lat, trzeba docenić, że jej opowieści nie przytłoczyły tysiące faktów, które musiała pracowicie przesiewać, by wydobyć te najbardziej wyraziste. One z kolei prowadziły do dalszych poszukiwań. Szukała w książkach, dokumentach, słuchała uważnie ostatnich świadków i uczestników wielkiej ekshumacji, która trwa w Hiszpanii od połowy lat 70., to znaczy od śmierci dyktatora.

Fragment laudacji przewodniczącego jury Piotra Mitznera dla Katarzyny Kobylarczyk

Autorka najlepszego reportażu 2019 r. otrzymała nagrodę w wysokości 100 tys. złotych. Dodatkowo od 10. edycji konkursu m. st. Warszawa, fundator Nagrody Kapuścińskiego, wprowadziło nagrody pieniężne dla wszystkich finalistów – autorów reportaży w kwocie 5 tysięcy złotych.

Ze względu na bardzo wyrównany poziom tłumaczeń, które znalazły się w finale, jury w tym roku nie przyznało nagrody dla tłumacza najlepszego przekładu reportażu. Autorzy trzech wyróżnionych przekładów otrzymali nagrody dla finalistów – po 2 tys. zł. Są to:

• Irena Kowadło-Przedmojska, wyróżniona za wartki, dynamiczny, efektywny przekład reportażu Larsa Berge „Dobry wilk. Tragedia w szwedzkim zoo” („Vargattacken”), opublikowany przez wydawnictwo Czarne;
• Tomasz Pindel, wyróżniony za przekazanie w soczystej polszczyznie potocznego wielogłosu książki Óscara Martíneza „Bestia. O ludziach, którzy nikogo nie obchodzą” („Los migrantes que no importan”) opublikowanej nakładem wydawnictwa Post Factum Sonia Draga;
• Marek S. Zadura, wyróżniony za sprawne i czujne spolszczenie wojennych opowieści Artema Czecha w reportażu „Punkt zerowy” („Тоczka nul’”), który ukazał się w wydawnictwie Warsztaty Kultury.

Tegoroczne jury Nagrody pracowało pod przewodnictwem Piotra Mitznera w składzie: William Brand, Julia Fiedorczuk, Abel Murcia Soriano oraz Katarzyna Surmiak-Domańska. Sekretarzem jury jest Bożena Dudko.

Studenci Instytutu Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Wrocławskiego od sześciu lat tworzą Studenckie Jury  Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego – „Słowa bez granic”. Czytają i recenzują nominowane książki, by wybrać swojego laureata. W tym roku docenili Joannę Gierak-Onoszko za książkę „27 śmierci Toby’ego Obeda”.

 

Tegoroczna Laureatka wykazała się dociekliwością, wrażliwością i talentem pisarskim. Zaproponowana przez nią narracja łączy różne perspektywy: indywidualną, historyczną, antropologiczną i socjologiczną. W tym sensie nawiązuje do metody Kapuścińskiego, uprawiającego reportażcałości – perspektywiczny i szczegółowy jednocześnie.

 

 

 

W lutym 2020 r. jurorzy Nagrody im. Kapuścińskiego spośród 135 książek nadesłanych przez 30 wydawnictw wybrali 10 nominowanych do tegorocznego konkursu. W finałowej piątce znalazły się następujące tytuły (w porządku alfabetycznym wg autorów):

• Lars Berge, „Dobry wilk. Tragedia w szwedzkim zoo”, ze szwedzkiego przeł. Irena Kowadło-Przedmojska, wyd. Czarne;
• Artem Czech, „Punkt zerowy”, z ukraińskiego przeł. Marek S. Zadura, wyd. Warsztaty Kultury;
• Joanna Gierak-Onoszko, „27 śmierci Toby’ego Obeda”, wyd. Dowody na Istnienie;
• Katarzyna Kobylarczyk, „Strup. Hiszpania rozdrapuje rany”, wyd. Czarne;
• Óscar Martinez, „Bestia. O ludziach, którzy nikogo nie obchodzą”, z hiszpańskiego przeł. Tomasz Pindel, wyd. Post Factum Sonia Draga.

Jurorzy nominowali też cztery tłumaczenia, których autorami są:

• Irena Kowadło-Przedmojska – za przekład „Dobrego wilka” Larsa Berge;
• Tomasz Pindel – za przekład „Bestii” Óscara Martíneza;
• Marcin Szczyciński – za przekład „Niezarekwirowanych. Historii ludzi, którzy przeżyli to, czego boimy się najbardziej” Anny Artemjewej i Jeleny Raczewej (wyd. Ośrodek Karta i
• Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia); Marek S. Zadura – za przekład „Punktu zerowego” Artema Czecha.

 

Nagroda im. Ryszarda Kapuścińskiego za reportaż literacki ma charakter międzynarodowy i od 11 lat jest przyznawana za najlepszy reportaż książkowy opublikowany w Polsce i po polsku między 1 stycznia a 31 grudnia poprzedniego roku. Konkurs od pierwszej edycji nagradza także tłumaczy.