Małgorzata Szejnert "Wyspa Klucz"

 

Małgorzata Szejnert, autorka książki Czarny ogród, niezwykłej sagi o Górnym Śląsku, zabiera nas w podróż na Ellis Island, małą wyspę u wybrzeży Nowego Jorku. W latach 1892-1954 mieściło się tam centrum przyjmowania imigrantów, przez które przewinęło się kilkanaście milionów osób. Ellis Island, zwana „wyspą klucz”, mogła otworzyć bramy do Ameryki, ale mogła też je zamknąć.

Większość ludzi przebywała na niej zaledwie kilka godzin. Ci, którzy mieli mniej szczęścia, spędzali tam nawet kilkanaście miesięcy, przechodząc przez uciążliwe procedury. Inni zaś byli odsyłani z powrotem, ponieważ zakaz wstępu obejmował: „idiotów, chorych umysłowo, nędzarzy, poligamistów, osoby, które mogą się stać ciężarem publicznym, cierpią na odrażające lub niebezpieczne choroby zakaźne, były skazane za zbrodnie lub inne haniebne przestępstwa, dopuściły się wykroczeń przeciw moralności”.

Autorka z ogromną wnikliwością odtwarza dramatyczne losy imigrantów, towarzyszy im pod zatłoczonymi pokładami statków, w czasie długotrwałych badań na wyspie oraz opisuje ich dzieje po zejściu na amerykański ląd. Książka Małgorzaty Szejnert to również niezwykła opowieść o pracownikach stacji na Ellis Island – tłumaczach, bagażowych, lekarzach, pielęgniarkach oraz opiekunkach społecznych.

Wyspa klucz to fascynujący reportaż, bogato ilustrowany unikatowymi zdjęciami archiwalnymi.

Kochana żono, Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus, donosze ci kochana żono, że jestem zdrowy czego i tobie wras z dziećmi życze, dobrego zdrowia i powodzenia od Pana Boga i donosze ci, że pisałem list do Ciebie, jusz minęło 11 tygodni i nie mam od ciebie żadnego odpisu i nie wiem co sie znaczy, czy list nie doszedł, czy mi nie odpisałaś, i donieś mi, czyś odebrała pieniądze, które ci pszysłałem 15 rubli, to mi zara odpisz czyś odebrała czy nie. I donieś mi jezeliś odebrała, a nie chcesz mi odpisać, czyś sie rozgniewała, czy o mnie nie stoisz, bo ja tysz mogę się pogniewać i co ci powiedzić dobrego, bo w Ameryce dużo żonów można nabyć za małe pieniedze.

(z zamieszczonego w książce listu Józefa Jagielskiego z Pittsburgha, stan Pensylwania do Franciszki Jagielskiej z Dulska, powiat Golub-Dobrzyń; małżonkowie mogli spotkać się dopiero dwadzieścia lat po jego wysłaniu)

Małgorzata Szejnert – dziennikarka, współzałożycielka „Gazety Wyborczej” i przez prawie piętnaście lat szefowa działu reportażu w tym dzienniku, opiekunka i mentorka najwybitniejszych polskich reporterów młodego pokolenia – Mariusza Szczygła, Wojciecha Tochmana, Jacka Hugo-Badera. Autorka wielu książek, w tym Czarnego ogrodu, za który została uhonorowana Nagrodą Mediów Publicznych COGITO oraz była nominowana do Nagrody Literackiej Nike, Nagrody Literackiej Gdynia oraz Literackiej Nagrody Europy Środkowej Angelus.