Od Rusi do Rosji

Od Rusi do Rosji to książka prezentująca historię Rosji w jej aspekcie etnicznym. Zafascynowany historią Azji Gumilow ukazuje przemożny wpływ koczowników Wielkiego Stepu, Bizancjum i prawosławia na kształtowanie się rosyjskiej państwowości i sposobów sprawowania w nim władzy. Liczne opisy kontaktów polsko-rosyjskich, przedstawione często w odmienny sposób, niż to robiła polska historiografia, będą dla polskich czytelników interesującą próbą porównania różnych szkół badawczych występujących we współczesnej nauce.

Fragment z okładki:

„Obserwuje się dziś w Rosji niezwykły wzrost zainteresowania historią. Co je wywołało? Z czego wypływa? Mówi się często, że ludzie, uwikłani w problemy codzienności, zwracają się ku historii w poszukiwaniu wyjścia z trudnych sytuacji – jak dawniej mawiano, „po pouczające przykłady”. Zgoda, ale wobec tego zainteresowanie historią świadczy też o czymś innym: współczesność i historię większość Rosjan odbiera jako dwa zasadniczo różne, odrębne żywioły czasowe. Często historia i współczesność po prostu zderzają się czołowo: „Interesuje nas tylko współczesność i potrzebujemy wiedzy tylko o niej!”
I mało komu przyjdzie do głowy, że w swoim czasie przeszłość także była teraźniejszością. A więc widzialna stałość teraźniejszości to złudzenie i ona sama niczym się nie różni od historii. Cała wychwalana teraźniejszość to jedynie chwila, która zaraz stanie się przeszłością, a powrót do dzisiejszego ranka wcale nie jest łatwiejszy niż powrót w epokę wojen punickich czy napoleońskich.”