7 września 2024 r. o g. 16.00 odbędzie się Czytanie Sceniczne „Fraszek” Jana Kochanowskiego w języku litewskim w ramach Festiwalu Radviliada w Kiejdanach, który poświęcony jest historii Kiejdan i książąt Radziwiłłów. 2. edycja czytania powiązana jest z wydaniem Fraszek Jana Kochanowskiego w języku litewskim w 2023 roku, będącego wynikiem współpracy Instytutu Adama Mickiewicza z Litewskim Instytutem Książki i Folkloru i Muzeum Regionalnym w Kiejdanach.

 

Jan Kochanowski – wybitny twórca okresu Renesansu – na Litwie był obecny jako jeden z sekretarzy króla Augusta Zygmunta. Towarzyszył mu w podróżach do Wilna, ale również był gościem wojewody wileńskiego Mikołaja Radziwiłła w podwileńskich wówczas Bujwidziszkach. Kochanowski pisał po łacinie i po polsku, a Litwini przez wiele wieków posługiwali się tymi językami bardzo dobrze, czytali i doceniali poezję Poety. Z biegiem historii Obojga Narodów Litwini tworzyli, czytali i pisali tylko po litewsku, dlatego twórczość Kochanowskiego była chwilowo zapomniana. Obecne czasy to zmieniły, ponieważ literatura Kochanowskiego jest tłumaczona język litewski i cieszy się coraz większym zainteresowaniem.

 

„Praca z utworami Kochanowskiego – a przełożonych zostało, wliczając motta, 320 (!) fraszek – stanowiła nie lada wezwanie. Niektóre fraszki są napisane językiem bezpośrednim. Inne mają jednak drugie dno i wielopiętrową konstrukcję” podkreśla Regina Koženiauskienė, tłumaczka tekstów.

 

Zbiór poezji Jana Kochanowskiego, zawarty w trzech księgach, obejmuje ponad 300 utworów, które zostały opatrzone wstępem i obszernymi komentarzami tłumaczki, a także objaśnieniami dotyczącymi nazw. Charakter tego dzieła jest niezwykle zróżnicowany – obok żartobliwych i frywolnych utworów znajdują się również teksty refleksyjne. Wybitny humanista był autorem przejętego z języka włoskiego terminu fraszka i wprowadził ten typ utworu do literatury polskiej.

 

„Instytut Adama Mickiewicza serdecznie zaprasza wszystkich miłośników literatury na wyjątkowe wydarzenie, jakim jest Czytanie Sceniczne „Fraszek” autorstwa Jana Kochanowskiego, które odbędzie się w 7 września br. w Kościele ewangelicko-reformowanym, w którego podziemiach znajduje się mauzoleum Radziwiłłów” podkreśla Olga Wysocka, dyrektorka Instytutu Adama Mickiewicza.

 

Za koncepcję wydarzenia oraz reżyserię odpowiedzialny jest Jarosław Kilian, reżyser teatralny, który do udziału zaprosił cenionych litewskich aktorów: Birute Mar oraz Vladasa Bagdonasa. Oprawę muzyczną towarzyszącą czytaniu performatywnemu stworzyła prof. Maria Pomianowska wraz z polsko-litewskim zespołem muzyki dawnej: Aleksandrą Kauf-Tyrałą (fidele klimanowe, śpiew), Anną Klimczyk (fidele klimanowe, śpiew), Aistė Bružaitė (kokle) oraz Saulius Petreikis (multiinstrumentalista).

Partnerzy: Festiwal Radviliada w Kiejdanach, Muzeum Regionalne w Kiejdanach, Instytut Adama Mickiewicza, Instytut Polski w Wilnie.