Dom Literatury w Łodzi oraz Wydział Filologiczny Uniwersytetu Łódzkiego zapraszają na festiwal translatorski ZA SŁOWO, który odbędzie się w dniach 17-19 maja 2024.

W wydarzeniu udział wezmą znakomici tłumacze i tłumaczki literatury, pisarze i pisarki oraz badacze i badaczki sztuki przekładu. W bogatym programie organizatorzy zaplanowali spotkania autorskie, wykłady, panele dyskusyjne oraz debaty, jak również warsztaty mistrzowskie z ostatnim laureatem Nagrody im. Juliana Tuwima, pisarzem i tłumaczem, Markiem Bieńczykiem. Kuratorem festiwalu jest wybitny tłumacz literatury angielskiej, Maciej Świerkocki, autor m.in. nowego przekładu „Ulissesa” Jamesa Joyce’a.

Jednym z celów festiwalu jest promocja Łodzi jako miasta tłumaczy – co wielokrotnie podkreślał Jerzy Jarniewicz, poeta, tłumacz i akademik, honorowy obywatel m. Łodzi. Nestorzy łódzkiej translatoryki – tacy jak Karl Dedecius czy Irena Tuwim mają swoich godnych następców, a Uniwersytet Łódzki, współorganizator festiwalu, kształci kolejnych. W Łodzi działają również znane z doskonałych tłumaczeń wydawnictwa – prowadzone przez wybitną tłumaczkę, Sławę Lisiecką Wydawnictwo „Od do” oraz Wydawnictwo Officyna, które publikuje tytuły stanowiące kanon literatury światowej w nowych przekładach a także takie, które do tego kanonu aspirują.

Festiwal translatorski ZA SŁOWO to przestrzeń spotkania i wymiany doświadczeń. Projekt upowszechnia wiedzę o roli przekładu we współczesnej humanistyce, zwiększa świadomość czytelników, integruje środowisko.

 

Szczegółowy program festiwalu:

17 maja 2024 | PIĄTEK

18:00, Aula A4 (I piętro) Wydziału Filologicznego UŁ, ul. Pomorska 171/173

ZA SŁOWO | TEORIA | Wykład Tadeusza Sławka „Imagine. Sny przekładu”

Wykład mistrzowski profesora Tadeusza Sławka, literaturoznawcy, eseisty, poety i tłumacza, inaugurujący festiwal ZA SŁOWO. W swoich refleksjach nad przekładem profesor Sławek udowadnia, że przekład może być użytecznym narzędziem myślenia o świecie. Podstawowe zadanie tłumaczy, twierdzi Sławek, to poszukiwanie porozumienia przy zachowaniu różnic, praca nad konstruowaniem wspólnoty uwzględniającej odrębność jej członków i zawsze gotowej do twórczej zmiany.

19:00, Aula A4 (I piętro) Wydziału Filologicznego UŁ, ul. Pomorska 171/173

ZA SŁOWO | FILOZOFIA | Panel dyskusyjny o tłumaczeniu tekstów filozoficznych

Panel dyskusyjny, podejmujący tematykę oraz problematyzujący specyfikę przekładu tekstów filozoficznych. Zaproszeni goście – filozofowie i tłumacze – opowiedzą o wyzwaniach i trudnościach, związanych z tłumaczeniem zarówno klasyki, jak i nowych, współczesnych dzieł z zakresu szeroko pojętej filozofii.

W panelu udział wezmą:

Paweł Pieniążek – profesor Uniwersytetu Łódzkiego, historyk filozofii, filozof, tłumacz literatury filozoficznej z języka niemieckiego i francuskiego. Autor publikacji naukowych na temat m.in. Nietzschego, Kanta, Rousseau, Schellinga, Baudelaire’a, Heideggera.

Tomasz Sieczkowski – doktor habilitowany filozofii, tłumacz literatury filozoficznej.

Marcin Leszczyński – doktor filozofii, autor publikacji naukowych.

Spotkanie moderować będzie Paulina Frankiewicz.

18 maja 2024 | SOBOTA

17:00, Dom Literatury w Łodzi, ul. Roosevelta 17

ZA SŁOWO | KLASYKA | Debata o nowych przekładach literackiego kanonu

Debata o fenomenie nowych przekładów klasyki literatury światowej. Zaproszeni goście – wybitnie tłumacze i tłumaczka – opowiedzą o tym w jaki sposób tłumaczenie kształtuje dzieło oraz jak wpływa na jego recepcję.

W debacie udział wezmą:

Małgorzata Gralińska – tłumaczka literatury niemieckojęzycznej, m.in. głośnych powieści wydanych nakładem wydawnictwa ArtRage w 2023 roku – „Wszystko na darmo” Waltera Kempowskiego i „Ściany” Marlen Haushofer. Laureatka Literackiej Nagrody Europy Środkowej Angelus za przekład „Skąd” Sašy Stanišcia oraz nominowana do Literackiej Nagrody Europy Środkowej Angelus za przekład powieści Jaroslava Rudiša „Ostatnia podróż Winterberga”.

Michał Tabaczyński – pisarz, tłumacz z języka angielskiego i czeskiego. Autor książki „Święto nieważkości”. Przełożył m.in. „Anatomię melancholii” Roberta Burtona (nominacja do Nagrody Literackiej Gdynia 2021) i „Pożegnanie z biblioteką” Alberto Manguela, a także czeskie wybory wierszy Jana Skácela i Bogdana Trojaka.

Maciej Świerkocki – tłumacz literatury anglojęzycznej, scenarzysta, pisarz i krytyk. Członek honorowy Stowarzyszenia Tłumaczy Literatury, odznaczony Brązowym Medalem “Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. Laureat Nagrody Literackiej Gdynia za przekład „Ulissesa” Jamesa Joyce’a i Nagrody “Literatury na świecie” za książkę „Łódź Ulissesa”. Przekładał również m.in. Samuela Becketta, Josepha Conrada, Cormaca McCarthy’ego, Jacka Kerouaca, Patti Smith czy Johna Bartha.

Debatę moderować będzie Izabella Adamczewska-Baranowska.

18:30, Dom Literatury w Łodzi, ul. Roosevelta 17

ZA SŁOWO | KUNDERA | Warsztaty mistrzowskie z Markiem Bieńczykiem

Warsztaty mistrzowskie, poświęcone twórczości zmarłego przed rokiem, Milana Kundery, jednego z najwybitniejszych pisarzy XX wieku. Warsztaty poprowadzi laureat Nagrody im. Juliana Tuwima, Marek Bieńczyk, autor przekładów francuskojęzycznej twórczości czeskiego pisarza.

Wstęp na warsztaty jest wolny, obowiązują zapisy:

zapisy@dom-literatury.pl do końca dnia 10 maja 2024.

Zainteresowanym osobom prześlemy tekst, o którym będziemy rozmawiać.

O prowadzącym:

Marek Bieńczyk – pisarz, historyk literatury, tłumacz z języka francuskiego, eseista, współpracownik „Tygodnika Powszechnego”, „Literatury na świecie” i innych czasopism literackich polskich, a także francuskich. Studiował romanistykę na Uniwersytecie Warszawskim. W obszarze jego zainteresowań ważną rolę pełni kategoria melancholii, ale istotne są też międzykulturowe nawiązania i konteksty literackie. Pracuje jako historyk literatury w Instytucie Badań Literackich PAN. Jego debiutem naukowym była rozprawa „Czarny człowiek. Zygmunt Krasiński wobec śmierci”. Autor powieści „Terminal”, „Tworki”, książek eseistycznych „Melancholia. O tych co nigdy nie odnajdą straty”, „Oczy Dürera. O melancholii romantycznej”, „Przezroczystość”, „Książka twarzy”, za którą otrzymał Nagrodę Literacką Nike, „Jabłko Olgi, stopy Dawida”, „Kontener”. Wydał też dwie antologie „Katastrofy i wypadki w czasach romantycznych” i „Krzywo jedzie, kto ucieka. Ucieczki w czasach romantycznych” oraz teksty poświęcone kulturowej roli wina zebrane w tomie „Wszystkie kroniki wina”. Tłumaczył na polski m.in. dzieła Milana Kundery, Emila Ciorana, Rolanda Barthesa. Laureat Nagrody Literackiej im. Juliana Tuwima w 2023 roku.

19 maja 2024 | NIEDZIELA

15:30, Dom Literatury w Łodzi, ul. Roosevelta 17

ZA SŁOWO | POEZJA | Debata o przekładach polskiej poezji na języki obce

Polska poezja cieszy się uznaniem i popularnością poza granicami naszego kraju. Niedawno media obiegła informacja o tym, że czytanie wierszy Wisławy Szymborskiej stało się we Włoszech zjawiskiem masowym. Amerykański magazyn „Poetry”, jeden z wiodących miesięczników poetyckich w świecie anglojęzycznym, regularnie publikuje polską poezję – ostatnio przekłady wierszy łódzkiego poety, Kacpra Bartczaka. O fenomenie polskiej poezji za granicą oraz o roli tłumaczy w jej popularyzowaniu z Kacprem Bartczakiem oraz tłumaczem jego wierszy, Markiem Tardim rozmawiać będzie Małgorzata Myk.

17:00, Dom Literatury w Łodzi, ul. Roosevelta 17

ZA SŁOWO | EKSPERYMENT | Spotkanie autorskie z Krzysztofem Bartnickim

Spotkanie autorskie z Krzysztofem Bartnickim, pisarzem, tłumaczem, laureatem Nagrody Literackiej Gdynia za książkę „Myśliwice, Myśliwice”. Stypendysta Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Autor pierwszego polskiego przekładu „Finnegans Wake” („Finneganów tren”) Jamesa Joyce’a, dzieła uznawanego za jedno z najbardziej nieprzetłumaczalnych w dziejach literatury światowej.

Spotkanie poprowadzi Jerzy Jarniewicz.

18:30, Dom Literatury w Łodzi, ul. Roosevelta 17

ZA SŁOWO | ESEJ | Spotkanie autorskie z Paulem Scratonem

Spotkanie autorskie z brytyjskim eseistą, Paulem Scratonem, pisarzem i redaktorem magazynu „Elsewhere. A Journal of Place”, autorem wydanych w Polsce nakładem wydawnictwa Czarne książek „Dookoła” i „Duchy Bałtyku”.

Spotkanie poprowadzi Maciej Robert.

 

Wstęp na wszystkie wydarzenia jest wolny. Na warsztaty mistrzowskie z Markiem Bieńczykiem obowiązują zapisy.