“Na skraju utopii” hasłem tegorocznej, 17. edycji Festiwalu Puls Literatury, który odbędzie się w dniach 1–10 grudnia 2023 r. w Łodzi. Organizatorami wydarzenia są Dom Literatury w Łodzi, Stowarzyszenie Pisarzy Polskich Oddział w Łodzi

Chcemy zmierzyć się z indywidualnym i wspólnotowym doświadczeniem poczucia rozumianej na różne sposoby schyłkowości. Ostatnie lata obfitowały w wydarzenia, które zmieniły świat, ale i nasze jednostkowe egzystencje. Dość wymienić pandemię, wojnę w Ukrainie, postępujący kryzys klimatyczny, dramatyczną sytuację na granicy polsko-białoruskiej czy podsycaną wciąż polaryzację polskiego społeczeństwa.

Jedną z konsekwencji poczucia kresu, a więc osuwania się na skraj świata, do którego przywykliśmy, jest utopia rozumiana jako szeroko zakrojony projekt idealny. Może to być konstrukt społeczny, polityczny, ekologiczny czy np. literacki. Łączy je tęsknota za lepszym światem. Natychmiast rodzi się pytanie, czy warto konstruować nierealizowalne projekty myślowe, których pozytywny aspekt ogranicza się do wyznaczenia normatywnego celu, nieosiągalnego horyzontu. W kontrze do utopii powstają więc dystopijne i antyutopijne koncepcje. Pierwsze kreują rzeczywistość na podstawie tej, którą już znamy. Przetwarzają świat w taki sposób, że jego elementy przyjmują pozór obcych i nierealnych. Antyutopia natomiast projektuje obcość dla obcości, jest rewersem krainy idealnej, kumulującym nasze najgorsze lęki i wyobrażenia. Zdawałoby się, że to tak odległy i przerażający wytwór, że niemożliwy do ziszczenia. A jednak rzeczywistość przybiera nieraz i taką odrealnioną, wydawałoby się, formę.
Pisząc w 1949 roku powieść 1984, George Orwell prawdopodobnie nie miał pojęcia, jak szybko opisana przez niego rzeczywistość z antyutopii przeobrazi się w dystopię. Pisarki i pisarze, tworząc utopijne, dystopijne i antyutopijne światy, bywają wizjonerami. W książkach dzielą się z nami swoimi wizjami, ale też wysuwają śmiałe idee dotyczące przyszłości. Punktują rzeczywistość, przeczuwają niepokoje, stawiają diagnozy.

 

Podczas Festiwalu Puls Literatury, planowanych jest blisko 30 wydarzeń, dostępnych także online, w których literatura będzie punktem wyjścia do refleksji o schyłkach i próbach ich przezwyciężenia.

Program festiwalu już wkrótce.