Już po raz siódmy przyznano Nagrodę Literacką im. Marka Nowakowskiego. Laureatką tegorocznej edycji została Aleksandra Majdzińska autorka książki „Szalom bonjour Odessa”.

Uroczystość wręczenia Nagrody odbyła się w niedzielę w Bibliotece Narodowej. Galę zainaugurował list Prezydenta RP Andrzeja Dudy:

Szanowni Państwo!

Nagroda Literacka im. Marka Nowakowskiego zostaje przyznana już po raz siódmy. W ciągu kilku lat od jej ustanowienia – dzięki renomie patrona, kompetentnym i trafnym decyzjom jury oraz wybitnym talentom uhonorowanych twórców – mocno ugruntował się prestiż lauru. Wręczenie tego wyróżnienia staje się co roku ważnym wydarzeniem w polskim życiu kulturalnym. Chcę dziś serdecznie podziękować wszystkim, którzy się do tego przyczyniają. Pragnę również przekazać serdeczne pozdrowienia wszystkim zgromadzonym na obecnej uroczystości.

Marek Nowakowski to jeden z najznakomitszych polskich prozaików współczesnych. Zwrócił na siebie uwagę i do dzisiaj zachwyca kolejne pokolenia czytelników małymi formami literackimi, które zyskały sobie miano „realizmu peryferyjnego”. Stał się kronikarzem codzienności; wnikliwym, rozumiejącym, wrażliwym narratorem życia warszawskich przedmieść. Ze stolicą i jej peryferiami związał całą swą biografię i twórczość. Powiedziano wręcz o nim, że jest „najwarszawściejszy z pisarzy”.

Marek Nowakowski był też jak mitologiczny Anteusz, czerpiący twórczą energię z dotknięcia przyziemności. W historii naszej kultury zapisał się pełen rozpaczy i protestu Norwidowski okrzyk: „ideał sięgnął bruku”. Tymczasem dla Nowakowskiego źródło natchnienia stanowiły właśnie bruki warszawskich ulic, scenki z kolei podmiejskiej, opowieści postaci ze środowisk bynajmniej nie elitarnych, ze świata ciężkiej, żmudnej pracy, a nawet z półświatka. W jego prozie każdy człowiek jest ważny i ciekawy – w swojej powszedniości, a zarazem indywidualności i barwności.

Bardzo możliwe, że to humanistyczne spojrzenie i szacunek dla człowieczeństwa – w połączeniu z jego prawością i patriotyzmem – skłoniły Marka Nowakowskiego do zaangażowania w działalność opozycyjną w PRL. Pisarz nie tworzył traktatów politycznych ani moralnych. Po prostu opisywał i demaskował zło, kłamstwo i niesprawiedliwość. Jego Raport o stanie wojennym, wydany w podziemiu przez Niezależną Oficynę Wydawniczą NOWa oraz przez Instytut Literacki w Paryżu, pokazał całemu światu podłą, nędzną twarz komunizmu. Odwetem za bezkompromisowość autora były surowe represje i uwięzienie.

Jesteśmy wdzięczni Markowi Nowakowskiemu, że swoją odważną postawą przyczynił się do zwycięstwa wolnej Polski. A jednocześnie wysoko cenimy go również za to, że i po przełomie ustrojowym pozostał wyczulony na losy prostych ludzi, na przypadki nieliczenia się silnych z potrzebami słabych, na wykluczenie i marginalizację całych grup społecznych, ponownie zmuszanych do podporządkowania się – obiektywnym jakoby – regułom nowej, wolnorynkowej rzeczywistości.

To wspaniałe, że spojrzenie na świat patrona Nagrody – pochylenie się nad życiem zwykłych „zjadaczy chleba”, nad detalem, nad powszedniością – a także wyrażanie spostrzeżeń w tradycyjnej, realistycznej, zwięzłej formie znajdują dzisiaj kontynuację i owocują świetnymi dziełami literackimi. Dowodzą tego kolejne werdykty, których trafności chcę pogratulować jury. Składam zarazem serdeczne gratulacje osobie otrzymującej tegoroczną Nagrodę, która dołącza dziś do doborowego grona laureatów. Dziękuję całemu środowisku, któremu bliskie jest pisarstwo i postawa Marka Nowakowskiego, za książki, którymi obdarowują Państwo kulturę polską, oraz za wzruszenia i przemyślenia, które dzięki Państwu stają się udziałem czytelników. Życzę niewyczerpanych sił twórczych autorom, a odbiorcom wielu kolejnych znakomitych lektur.

Z wyrazami szacunku

Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej
Andrzej Duda

 

 

 

źródło prezydent.pl