Akcja radiowej Trójki to największe przedsięwzięcie tego rodzaju zorganizowane w związku z obchodami stulecia odzyskania niepodległości. Słuchacze Programu 3 oddali na swoje ulubione tytuły ponad 21 tys. głosów. W plebiscycie zwyciężyło „Solaris”, a na kolejnych miejscach znalazły się: „Inny świat” Gustawa Herlinga-Grudzińskiego i „Ferdydurke” Witolda Gombrowicza. Oto – zdaniem słuchaczy Trójki – najważniejsze dzieła polskiej literatury opublikowane po 1918 roku.

Do przygotowania listy najważniejszych polskich książek napisanych po 1918 roku redakcja radiowej Trójki zaprosiła wybitnych literaturoznawców: Macieja Urbanowskiego z Uniwersytetu Jagiellońskiego, Krzysztofa Dybciaka z Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Dariusza Nowackiego z Uniwersytetu Śląskiego, dyrektora warszawskiego Muzeum Literatury i wykładowcę Uniwersytetu Warszawskiego Jarosława Klejnockiego oraz Krzysztofa Koehlera – dyrektora programowego Instytutu Książki. Każdy z zaproszonych podał swoje typy i w ten sposób powstała okrągła setka tytułów, które Trójka przedstawiała na antenie w cyklu „100 książek na stulecie Niepodległości”.

Słuchacze typowali swoje ulubione tytuły od 18 września do 11 listopada. Oddanych zostało ponad 21 tys. głosów, a w pierwszej dziesiątce znalazły się następujące tytuły: „Solaris” Stanisława Lema, „Inny świat” Gustawa Herlinga-Grudzińskiego, „Ferdydurke” Witolda Gombrowicza, „Sklepy cynamonowe” Brunona Schulza, „Pan Cogito” Zbigniewa Herberta, „Przedwiośnie” Stefana Żeromskiego, „Wiersze” Krzysztofa Kamila Baczyńskiego, „Tango” Sławomira Mrożka , „Medaliony” Zofii Nałkowskiej oraz „Noce i dnie” Marii Dąbrowskiej.

– To, oczywiście, nie jest żaden nowy kanon tylko zabawa dla słuchaczy. Przede wszystkim cieszy nas, że tak licznie wzięli oni udział w plebiscycie. Co jest tym cenniejsze, że żyjemy w czasach, gdy ponad 60 procent Polaków w ogóle nie czyta książek – mówi Mariusz Cieślik, zastępca dyrektora Programu 3 Polskiego Radia i pomysłodawca akcji. – Jeśli uznamy to za swoisty sondaż popularności, to zwycięstwo Lema mnie nie zaskakuje. To pisarz wciąż kochany przez czytelników. Ale już drugie miejsce „Innego świata” Herlinga-Grudzińskiego pokazuje, że nasi słuchacze rozumieją wagę tego świadectwa. Podobnie jak rangę dorobku Gombrowicza, Schulza czy Herberta.

Wszystkie tytuły i ich prezentacje można znaleźć na stronie: 100ksiazek.polskieradio.pl.

Projekt został przygotowany we współpracy z Instytutem Książki i dziennikiem „Rzeczpospolita”.