13. Międzynarodowy Festiwal Sztuki Opowiadania 2018
Przegląd
- Typ: Festiwale
Międzynarodowy Festiwal Sztuki Opowiadania odbędzie się w dniach 21-25 listopada 2018.
Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego, ul. Jazdów 1, Warszawa
Organizator: Stowarzyszenie Grupa Studnia O.
Założeniem Międzynarodowego Festiwalu Sztuki Opowiadania jest prezentacja różnych form tej sztuki – zarówno tradycyjnych, jak i tych, które sięgają do współczesności i codzienności jako najpotężniejszych inspiracji fabularnych i medialnych. Zapraszamy na Festiwal wszystkich zainteresowanych słuchaniem, budując program tego wydarzenia staramy się, by każdy człowiek mógł odnaleźć w nim opowieść współgrającą z aktualnym momentem życia.
PROGRAM FESTIWALU
21 listopada, środa
10.00 oraz 11.30 Tykwa pełna magii – Agnieszka Ayşen Kaim i Gwidon Cybulski
19.00 Enarkhia. Opowieści o początku świata – Łukasz Szypkowski, Emilia Raiter, Olena Yeremenko
21.00 Opowieści pachnące kawą – Walter Diaz Ovalle (Kolumbia) i Aneta Cruz-Kąciak
22 listopada, czwartek
10.00 oraz 11.30 Tajemniczy ogród – Beata Frankowska i Sebastian Krajewski
19.00 Kiedy nie widać drogi – Szymon Góralczyk i Karawana Opowieści
21.00 Sól ziemi. Obywatele 1918 – Małgorzata Litwinowicz i Jolanta Kossakowska
23 listopada, piątek
10.00 Skoczkowie. Tajemnice mistrzów – Jarosław Kaczmarek
11.30 Królewna żabka. Wyprawa po zaczarowane jajo – Jaworowi ludzie: Katarzyna Żytomirska, Katarzyna Wińska, Katarzyna Szurman
20.00 Żony pana Segi i ich sekretne życie – Maïmouna Jallow (Kenia)
24 listopada, sobota
12.30 Skoczkowie. Tajemnice mistrzów – Jarosław Kaczmarek
17.00 Mój Pinokio – Marie Prete (Francja)
19.00 Korzenie/Roots – 3Troubadours: Torgrim Mellum Stene (Norwegia), Markus Luukkonen (Finlandia), Tom van Outryve (Belgia)
22.00–3.00 NOC OPOWIEŚCI: goście Festiwalu i zespół ROOMs
25 listopada, niedziela
10.30 oraz 11.30 Me voilà !/Oto ja! – Magda Lena Górska
13.00 Śpiewający dzban – Witold Vargas
17.00 Na końcu języka – Marie Prete i Magda Lena Górska
20.00 Twardowski i Johnson. Na rozstaju dróg – feat. Twardowski i Johnson
ARTYŚCI I SPEKTAKLE
TYKWA PEŁNA MAGII
Czym może być tykwa, która była kiedyś dynią? Co kryje w sobie dynia, która może stać się tykwą? Dynia ma do zaoferowania o wiele więcej niż słodki miąższ i pestki; zmienia się nie tylko w karetę Kopciuszka. Kto by się spodziewał, że pękata dynia kryje w sobie muzykę i magiczne
historie, których możesz posłuchać, wyklaskać je i zatańczyć? Zapraszamy na opowieści, które pomogą wywołać deszcz, uciszyć czyjś gniew i podsycić miłość.
Opowiadanie i muzyka: Agnieszka Ayşen Kaim i Gwidon Cybulski
Środa, 21 listopada, g. 10.00 oraz 11.30
Dla widzów 7+
Enarkhia. Opowieści o począrtku świata
I could not speak,
and my eyes failed, I was neither
living nor dead, and I knew nothing,
looking into the heart of light, the silence.
Oto opowieść o tym, jak wszystko znajdowało się w zawieszeniu, w spokoju, w ciszy; wszystko nieruchome, ciche, a przestrzeń nieba pusta. Nie było człowieka ni zwierzęcia, ptaków, ryb, krabów, drzew, kamieni, pieczar, wąwozów, ziół ani lasów. Tu ukażemy, ogłosimy i opowiemy. To, co było ukryte, wydobędziemy to na światło dzienne. Wspaniały będzie to opis i wspaniała opowieść.
Jednak jak dotrzeć do słów o powstaniu świata, które zaległy w milczeniu odległego czasu i przestrzeni i ich kresu? Nawoływać będziemy w wielu językach, w słowach światotwórczych, które niosą w sobie odległe horyzonty, strzępy widoków, krain odległych, wybłyskujących nowych wszechświatów. Będziemy świat zaklinać. Niech powstanie! Jak kiedyś z bezładu żywiołów, tak niech stanie się między słowami.
W trakcie spektaklu usłyszymy opowieści o początku świata między innymi z Ameryki Środkowej, Rosji, Japonii, Chin i Polski.
Opowiadanie, śpiew, muzyka: Łukasz Szypkowski, Emilia Raiter, Olena Yeremenko
Ilustracja: Czarli Bajka
Środa, 21 listopada, g. 19.00
Dla widzów 12+
Opowieści pachnące kawą
Walter Diaz Ovalle (Kolumbia) zajmuje się opowiadaniem historii od ponad 20 lat. Do świata swoich opowieści zaprasza dzieci, młodzież i dorosłych. Jego historie odkrywają przed słuchaczami piękno słowa mówionego, radość ze spotkania, niepowtarzalny latynoski rytm i temperament. W Meksyku, gdzie mieszka od kilku lat, współorganizuje jeden z najważniejszych w Ameryce Łacińskiej festiwali sztuki opowiadania Palabras al Viento. Tym razem jednak nie zatrzymamy się w Meksyku, tylko od razu przeniesiemy się do Kolumbii, gdzie w swojej małej kawiarni pani Conchita słucha plotek, żartów i zwierzeń, a słowa otulone aromatem kawy układają się w opowieści.
– Kawa z cukrem czy bez? – pyta klientów pani Conchita.
– Dla mnie bez cukru, a jak inaczej pić kawę! – mówi jeden.
– A ja poproszę słodką jak miłość, ogrzeje i ciało, i duszę – odpowiada inny.
To miejsce jest jak Macondo: tajemnicze, urocze i magiczne, mieszają się w nim tradycyjne kolumbijskie opowieści i współczesne historie, opowiadane z czułością i wyjątkowym poczuciem humoru.
Spektakl w języku hiszpańskim
Tłumaczenie na żywo: Aneta Cruz-Kąciak, www.trzypomarancze.pl
Zdjęcie: Daniel Miranda
Środa, 21 listopada, g. 21.00
Dla widzów 12+
Tajemniczy ogród
Oto smutna panna Mary, nieznośny radża Colin i łagodny chłopiec Dickon, który potrafi rozmawiać z roślinami i zwierzętami. Podobnie jak oni, marzymy o ogrodzie, który nas uzdrowi. Poszukamy razem zagubionego klucza, otworzymy furtkę. Będziemy doświadczać magii pękających ziaren, otwierających się pączków, radości płynącej z kontaktu z ziemią i z opowiadania historii. Wśród nich znajdą się opowieści, które Mary mogła usłyszeć od swojej hinduskiej piastunki Ajah, oraz takie, które do dziś wyśpiewuje wiatr na wrzosowiskach w Yorkshire.
Spektakl w autorskiej aranżacji muzycznej, na podstawie klasycznej powieści Tajemniczy ogród Frances Hodgson Burnett i opowieści ze zbioru Georgiany Keable The Natural Storyteller. Wildlife Tales for Telling.
Opowiadanie: Beata Frankowska
Muzyka i śpiew: Sebastian Krajewski (gitara, kantele, lira korbowa, fujarki, bęben)
Czwartek, 22 listopada, g. 10.00 oraz 11.30
Dla widzów 7+
Kiedy nie widać drogi
Podróże bywają niebezpieczne i wiążą się z pewnym ryzykiem. Wszystko, co spotykamy na szlaku, zmienia nas i nigdy nie mamy gwarancji powrotu. Dla bezpieczeństwa wędrujemy zwykle utartymi szlakami albo – tak jak to robiły kiedyś karawany – wynajmujemy przewodników, którzy wskażą nam bezpieczne przejścia. Możemy też zaufać technice i jechać prosto do celu trasą wytyczoną przez naszego GPS-a.
Ale co zrobić, kiedy drogi nie widać? Nie ma utartych szlaków, przewodników, nawigacji? Czym się kierować i co się wtedy stanie? Czy poprowadzą nas gwiazdy? Czy też odnajdziemy swój wewnętrzny kompas? O tym właśnie będą nasze historie.
Mówią, że pierwszy krok rzadko bywa do tyłu. Zatem ruszajmy i rozglądajmy się uważnie.
Wykonawcy: Karawana Opowieści, czyli Mirella Gliwińska, Ewelina Jarnutowska, Katarzyna Płocińska, Basia Songin i Szymon Góralczyk
Czwartek, 22 listopada, g. 19.00
Dla widzów 12+
Sól ziemi. Obywatele 1918
Osią tej opowieści jest zaczerpnięta z Soli ziemi Józefa Wittlina historia Piotra Niewiadomskiego, Hucuła, który stał się żołnierzem I wojny światowej. Włączamy w nią – na zasadzie konstrukcji szkatułkowej – kilka innych opowieści, w których centrum jest „chłopskie ciało w podróży”: wywożone na wojnę, zmagające się z pieszą i kolejową trasą do Bremy czy Hamburga, ściśnięte między pokładami w morskiej podróży do Stanów Zjednoczonych, wiezione do Brazylii, uciekające przed frontem na wschód w roku 1915.
Wykorzystujemy fragmenty listów polskich migrantów do USA i Brazylii, fragmenty książki Martina Pollacka Cesarz Ameryki, fragmenty książki Anety Prymaki Zapomniani uchodźcy. Bieżeństwo 1915 i fragmenty pamiętników chłopskich wydanych przez Instytut Gospodarstwa Społecznego w latach 30. I wszędzie tam szukamy odpowiedzi na pytanie, jak zwykły człowiek może prowadzić życie, gdy ciągle w paradę wchodzi mu wielka historia i jej wielka maszyneria.
Scenariusz i opowiadanie: Małgorzata Litwinowicz (www.opowiadam.org)
Muzyka: Jolanta Kossakowska
Czwartek, 22 listopada, g. 21.00
Dla widzów 12+
Skoczkowie. Tajemnice mistrzów
Porywająca do lotu wyobraźni opowieść o skokach i skoczkach narciarskich. Kim są niezwykli sportowcy, którzy uprawiają tę wymagającą wielkiej odwagi dyscyplinę? Czy można zaprzyjaźnić się ze strachem? Co to znaczy, że aby dobrze skakać, trzeba mieć lekką głowę? Jak się objawia w skokach uśmiech Fortuny? Kto wykonał prawdziwy „skok po życie”? Czy Harry Potter i baron Münchhausen skakali na nartach? I co mają wspólnego z tą dyscypliną Wikingowie?
Pytania, zagadki, tajemnice, sekrety… Za chwilę staniemy razem na progu ich rozwiązania. A potem – skoczymy w opowieść! Jesteście gotowi? No to start! Zielone światło! Zaczynamy! W rolę opowiadacza i komentatora sportowego wcieli się Jarek Kaczmarek. Opowieść na podstawie jego premierowej książki Skoczkowie. Tajemnice mistrzów.
Piątek, 23 listopada, g. 10.00 oraz sobota, 24 listopada, g. 12.30
Dla widzów 7+
Królewna Żabka. Wyprawa po zaczarowane jajo
Na program składają się ludowe opowieści spisane przez Oskara Kolberga, baśnie opowiadane w różnych częściach Polski: od Wielkopolski, po Podkarpacie, przez Mazowsze i Małopolskę, a także w krajach naszych sąsiadów. Te opowieści, odkryte na nowo, ożywione dźwiękami harmonii, skrzypiec, liry korbowej i innych instrumentów, zachwycają znów swoim czarem.
Zapraszamy na wędrówkę po niezwykłych krainach, w których naszymi przewodnikami będą mądre zwierzęta, obdarzone sprytem i magiczną mocą. Przekonamy się, że pozory mogą mylić, bo nikt nie jest tak naprawdę tym, kim na początku się wydaje, i każdy może się stać każdym (nawet królową bądź królem), jeśli będzie tego naprawdę pragnął. Zobaczymy, że czasem warto się zatrzymać i wysłuchać kogoś niepozornego i nie rzucającego się w oczy, bo może on nam wyjawić tajemnicę, która odmieni nasze życie…
Wykonawcy: Jaworowi ludzie, czyli Katarzyna Żytomirska (opowieści, śpiew), Katarzyna Szurman (harmonia, skrzypce i inne instrumenty), Katarzyna Wińska (śpiew, lira korbowa, instrumenty perkusyjne)
Piątek, 23 listopada, g. 11.30
Dla widzów 6+
Żony pana Segi i ich sekretne życie
Spektakl, oparty na opowiadaniu Loli Shoneyin The Secret Lives of Baba Segi’s Wives, to poruszająca opowieść o uwiedzeniu, zdradzie, miłości i przyjaźni. To kronika życia Pana Segi, prawdziwej głowy rodziny, który próbuje pojąć tajemnicę bezpłodności wszystkich swoich czterech żon! Jego wyprawa do źródeł sekretu pozwala nam zobaczyć zarówno rozmaite ciężary, które kultura nakłada na barki kobiet, jak i pokrętne sposoby, których chwytają się kobiety, próbując wymknąć się z opresji biedy i patriarchatu. Szykujcie się na śmiech i łzy, a także na spotkanie z pięcioma zadziwiającymi postaciami. Maïmouna Jallow udzieli im wszystkim głosu.
Maïmouna Jallow jest opowiadaczką, dziennikarką i działaczką społeczną, współzałożycielką Positively African – organizacji, która zrzesza aktywistów, naukowców i artystów działających w Afryce na rzecz zmiany społecznej. Maïmouna współpracowała z Lekarzami Bez Granic, była też producentką programów BBC World Services. Mieszka obecnie w Nairobi (Kenia). https://maimounajallow.com/about/
Spektakl w języku angielskim
Piątek, 23 listopada, g. 20.00
Dla widzów 16+
Mój Pinokio
Na początku Pinokio jest niczym. Ot, kawałkiem drewna dobrego na rozpałkę. Kawałkiem drewna, które pod czułymi rękami stolarza Gepetto zamieni się w pajacyka. Ale wiele jeszcze przygód go czeka, zanim Pinokio stanie się naprawdę kimś. Bo świat, który Pinokio odkrywa, gdy po raz pierwszy wybiega z warsztatu swojego taty – gdy tylko ten wyrzeźbił mu stopy – jest twardy i okrutny, podczas gdy Pinokio jest kruchy, słaby i niedokończony…
Ta historia ukazała się w felietonach Carla Collodiego pod koniec XIX w. Marie Prete, francuska opowiadaczka o włoskich korzeniach, odgrywa jej postacie jak w commedii dell’arte. Drewniana marionetka przechodzi z rąk do rąk, buntuje się, ucieka, błądzi, uparcie i niestrudzenie poszukując swojej cząstki człowieczeństwa.
Marie Prete to francuska opowiadaczka włoskiego pochodzenia specjalizująca się w repertuarze rodzinnym, promująca opowiadanie jako sztukę wielopokoleniową. Współzałożycielka kompanii La Vache bleue („Niebieska krowa”), w Lille na północy Francji, z którą od 9 lat organizuje festiwal Les Minuscules. Opowiada od 1996 roku i od początku przywiązuje wielka wagę do inicjacji artystycznej najmłodszych. Zbieraczka wyliczanek, kołysanek i gier dziecięcych. Swoje narracje konstruuje wielopoziomowo, umożliwiając uważny, zaangażowany odbiór małym dzieciom a nawet niemowlętom, a jednocześnie zwracając się do ich rodziców i opiekunów.
Spektakl w języku francuskim
Tłumaczenie: Magda Lena Górska
Sobota, 24 listopada, g 17.00
Dla widzów 8+
Korzenie/Roots
Opowieść na trzy głosy w wykonaniu tercetu 3Troubadours, który tworzą Markus Luukkonen (Finlandia), Torgrim Mellum Stene (Norwegia) i Tom van Outryve (Belgia).
Praca nad tym spektaklem to wiele podróży i pobytów w różnych zakątkach Europy; wszystkie odbywane po to, by dotknąć splątanych korzeni zarówno kultury europejskiej, jak i rodzinnych genealogii. Na scenariusz składają się więc zarówno opowieści zaczerpnięte z mitologii, jak i historie osobiste i rodzinne.
Czym jest dziedzictwo europejskie, czy istnieje jakaś jego wspólnota? jakie znaczenie ma dla niej wielowiekowa historia migracji? W jaki sposób się różnimy i jak się ma różnorodność wobec wspólnoty? Jeśli istnieje jakieś „kulturowe DNA“ – ten spektakl próbuje je odkryć.
Spektakl w języku angielskim
Sobota, 24 listopada, g 19.00
Noc opowieści
Jak co roku – świąteczna noc w wykonaniu gości Festiwalu. Opowieści o traktach kultury w wielu językach i stylach.
Muzykom towarzyszyć będzie zespół ROOMS.
Sobota, 24 listopada, g. 22.00–3.00
Zespół ROOMs to projekt składający się muzyków ze Szwecji, Ukrainy, Polski i Mołdawii. Połączyła nas chęć muzykowania. Wspólną pasję możemy realizować dzięki szwedzkiej organizacji Statens Musikverk, która przyznała nam grant. Za sobą mamy już pierwsze koncerty i nagrania w Szwecji. Repertuar zespołu składa się z opracowań muzyki tradycyjnej pochodzącej z naszych krajów. Z naszą muzyką pragniemy przekraczać granice, docierając do ludzi w różnych zakątkach Europy.
Isak Bergström – akordeon: Akordeonista, ukończył College of Music w Sztokholmie. Wielokrotny stypendysta, m.in. stypendia w Indiach i Nepalu. Od wielu lat współpracuje z zespołami grającymi muzykę tradycyjną. Brał również udział w licznych projektach teatralnych i tanecznych dla dzieci i dorosłych.
Olena Yeremenko – skrzypce, nyckelharpa: Multiinstrumentalistka, gra na skrzypcach, szwedzkiej moraharpie oraz nyckelharpie. Stypendystka i laureatka konkursów międzynarodowych. Współpracuje z wieloma artystami w projektach muzycznych. Z powodzeniem grywa muzykę dawną, klasyczną, tradycyjną, balfolk.
Martin Neaga – wiolonczela: Wiolonczelista. Przez ostatnie dwie dekady brał udział w licznych projektach na całym świecie. Dobrze czuje się w repertuarze od klasycznego argentyńskiego tanga, przez rekonstrukcje muzyki renesansu, balfolk, do udziału w nagraniach muzyki filmowej.
Emilia Raiter – harfa: Harfistka, opowiadaczka. Gra na harfach historycznych: gotyckiej, barokowej oraz współczesnej pedałowej i elektroakustycznej. Stypendystka i laureatka konkursów międzynarodowych. Współpracuje z wieloma artystami w projektach muzycznych i opowiadackich.
Facebook:
www.facebook.com/roomsensemble/
www.instagram.com/roomsensemble/
Me Voila!/Oto ja! – Mała forma z akordeonem
Ze środka na zewnątrz, z mroku na światło… W zimowym ogrodzie, w głębi ziemi, śpi mały tulipan. Ani słońce, ani deszcz nie mogą go zbudzić. Aż wreszcie pewnego dnia jego domek staje się zbyt ciasny i tulipan czuje, że to teraz, że nadszedł jego czas. I wkrótce w ogrodzie zabrzmi jego pierwszy krzyk : Oto ja!
Zazwyczaj Magda Lena Gorska opowiada tę historię po francusku z polskimi wyliczankami. Tym razem będzie odwrotnie. Bo czy przychodzimy na świat tu czy tam, narodziny to cała historia.
Opowiadanie i muzyka: Magda Lena Górska
Reżyseria: Marie Prete
Niedziela, 25 listopada, g. 10.30 oraz 11.30
Dla dzieci od 1,5 roku do 5 lat oraz ich opiekunów
Śpiewający dzban
Ten spektakl jest jest opowieścią o wielkiej podróży, o zwierzętach, o muzyce, o ziemi, królach i czarodziejkach, o walce o przyjaźni i o małym, szarym telewizorku. Ach no tak, i o śpiewającym dzbanie oczywiście. Śpiewający dzban sam w sobie jest podróżą, w której ilustracje autora posłużą jako mapa, instrumenty będą pojazdem a śmiech, śpiew i zabawa – paliwem.
Witold Vargas jest pół-Polakiem, pół-Boliwijczykiem. Urodził się i wychował w La Paz. Jego boliwijska babcia i wielu innych seniorów rodziny snuło po domach opowieści z dziada pradziada. Od strony matki – Hanny Przerwy-Tetmajer – odziedziczył rodzinną miłość do polskiej kultury niematerialnej. Jest współautorem i ilustratorem serii książek Legendarz, w tym Bestiariusza słowiańskiego. W ten sposób popularyzuje słowiańskie legendy, bajki i opowieści. Jako opowiadacz w swoim reperturze i formach wykonawczych łączy obydwa swoje dziedzictwa kulturowe. W wolnych chwilach publikuje felietony poświęcone ludowej fantastyce oraz uczy w szkole, łazi po górach i jeździ na rowerze.
Niedziela, 25 listopada, g. 13.00
Dla widzów 5+
Na końcu języka
Marie Prete jest Francuzką pochodzącą z rodziny włoskich emigrantów z Apulii. Magda Lena Górska jest Polką mieszkającą od kilkunastu lat we Francji. Gdzieś miedzy Lille i Orleanem zeszły się ich szlaki i… smaki. Będzie więc polenta z Italo Calvino i potworny rosół z braci Grimm. Gęś nadziewana perłami i mak. A co na deser? Tego jeszcze nie wiemy, bo to zwariowane gotowanie po włosku, po francuski i po polsku nigdy się jeszcze nie zdarzyło i nigdy się nie powtórzy. Buon appetito.
Spektakl po polsku i po francusku
Niedziela, 25 listopada, g 17.00
Dla widzów 10 +
Twardfowski i Johnson. Na rozstaju dróg
Legendarni bohaterowie: alchemik Twardowski znad Wisły i bluesman Robert Johnson z Delty Mississipi… Co łączy te dwie postacie? Co może wyniknąć z ich spotkania na rozstaju dróg? Będzie bluesowo i egzystencjalnie. Mrocznie i lirycznie. Oldschoolowo i współcześnie. Strasznie i śmiesznie.
Posłuchajcie pełnych emocji piosenek-opowieści: Na rozstaju dróg, Dokąd to idziesz Piotr w taki dzień? (Długi weekend przed nami), Dusza z ciała uleciała, Południca w mieście, Pejcz’n’roll, Nic nie zatrzyma nas (To wiem!)…
Twardowski zasiadł przy barze
Lustruje wzrokiem po sali
A kogo spojrzeniem trafi
Straszy, ośmiesza, tumani…
Wykonawcy: Twardowski&Johnson – głosy i gitary
Niedziela, 25 listopada, g. 20.00
Dla widzów 12+
za: festiwalopowiadania.org