Zagadki medyczne

 

Książka, która jak żadna pozbawia złudzeń co do wszechmocy medycyny.

Dr Martina Frei sięgnęła do literatury fachowej i przedstawiła choroby lub przypadki medyczne, które stały się dla lekarzy nie lada wyzwaniem. W pełen humoru sposób opisuje niezwykłe objawy, metody ich leczenia czy skandalicznie nietrafione diagnozy i niespodziewane powroty do zdrowia. Przy okazji obrazowo i klarownie wyjaśnia nawet najbardziej skomplikowane kwestie.
Książka jest najlepszym dowodem na to, że dobrze postawiona diagnoza medyczna, pomimo jej naukowości, niekiedy graniczy z cudem, a lekarze często szukają sposobu na uleczenie po omacku. Paradoksalnie staje się też hołdem dla mocy przypadku – dla zagadkowych zbiegów okoliczności, które często decydują o zdrowiu i chorobie.
Zagadki medyczne czyta się jak swoisty kryminał medyczny, w którym pistolet i szary prochowiec zastąpione zostały przez stetoskop i biały fartuch.

Pewna dziewczynka z Holandii, której z powodu nieuleczalnej padaczki musiano operacyjnie usunąć jedną półkulę mózgu, w wieku siedmiu lat potrafiła płynnie mówić dwoma językami, mimo że wraz z usuniętą półkulą pozbawiono ją obszaru odpowiedzialnego za mówienie. Równie zdumieni byli badacze mózgu, którzy zajmowali się przypadkiem dziesięciolatki z Niemiec – i to nie tylko dlatego, że dziewczynka była „bystra, pełna wdzięku i inteligentna”, lecz także dlatego, że normalnie widziała, zadając kłam dotychczasowym ustaleniom nauki. Włókna nerwowe, biegnące od siatkówki lewego oka do nosa, normalnie dochodzą aż do prawej półkuli mózgu. W wypadku prawego oka włókna biegną do lewej półkuli. Ponieważ dziesięciolatka od urodzenia nie miała prawej półkuli mózgu, należało oczekiwać, że widzenie w lewym oku będzie połowiczne, zgodnie z zasadą „brak przewodu, brak obrazu”. Okazuje się, że jest inaczej. Lewa półkula może przejąć funkcje prawej półkuli. Dzięki temu Niemka, mimo osłabienia lewej strony mózgowia, może się normalnie rozwijać, chodzić do szkoły, a nawet jeździć na rolkach.
U pacjentów, którzy stracili komórki nerwowe (na przykład wskutek udaru) w dorosłym wieku, podobna adaptacja jest, niestety, niemożliwa. Mózg musi być młody. U dziesięciolatki prawa półkula przestała rosnąć przed rozpoczęciem siódmego tygodnia życia płodu. Inny pacjent, czterdziestoczteroletni mężczyzna, również doznał uszkodzenia mózgu w łonie matki albo tuż po urodzeniu, nie przeszkodziło mu to jednak zostać urzędnikiem izby skarbowej.

Martina Frei (ur. 1965 r.) mieszka w Zurychu. Studiowała medycynę we Fryburgu i w Monachium. Przez osiem lat pracowała jako lekarz w Niemczech i Szwajcarii. Dziś publikuje na łamach szwajcarskiego dziennika „Tages-Anzeiger”. Ta książka stanowi wybór jej tekstów.