Spośród 120 książek zakwalifikowanych do 19. edycji Nagrody Angelus jury wybrało czternaście, które powalczą o wejście do ścisłego finału. W kolejnym etapie, na początku września, zostanie wyłonione siedem książek, a laureatkę bądź laureata poznamy 19 października. Angelus to najwyższa nagroda literacka przyznawana w Polsce – autor lub autorka zwycięskiej książki otrzymuje 150 tys. zł. Fundatorem wyróżnienia jest miasto Wrocław.

W tym roku angelusowa długa lista jest wyjątkowo zróżnicowana pod względem krajów, z których pochodzą nominowane książki. Najliczniejszą reprezentację posiada Polska – są to jednak zaledwie trzy tytuły. Po dwie książki-reprezentantki mają Ukraina, Rumunia i Mołdawia. Stawkę uzupełniają publikacje z Albanii, Austrii, Bośni, Słowacji, Rosji i Węgier.

A oto lista zakwalifikowanych tytułów:

• Lena Bastašić, „Złap zająca”, tłum. Dorota Jovanka Ćirlić, Wydawnictwo Literackie I Bośnia i Hercegowina
• Łeś Bełej, „Plan naprawy Ukrainy”, tłum. Aleksandra Brzuzy, Maciej Piotrowski, Ziemowit Szczerek, Wydawnictwo Ha!art I Ukraina
• Grzegorz Bogdał, „Idzie tu wielki chłopak”, Wydawnictwo Czarne I Polska
• Monika Helfer, „Hałastra”, tłum. Arkadiusz Żychliński, Wydawnictwo Filtry I Austria
• Nicol Hochholczerová, „Tego pokoju nie da się zjeść”, tłum. Rafał Bukowicz, Wydawnictwo Ha!art I Słowacja
• Ismail Kadare, „Kronika w kamieniu”, tłum. Marek Jeziorski, Wydawnictwo Akademickie SEDNO I Albania
• Andriej Kurkow, „Szare pszczoły”, tłum. Magdalena Hornung, Oficyna Literacka Noir sur Blanc I Ukraina
• Małgorzata Lebda, „Łakome”, Wydawnictwo Znak I Polska
• Siergiej Lebiediew, „Tytan”, tłum. Grzegorz Szymczak, Wydawnictwo Claroscuro I Rosja
• Cătălin Mihuleac, „Złota dziewczynka z Jassów”, tłum. Kazimierz Jurczak, Oficyna Literacka Noir sur Blanc I Rumunia
• Tomasz Różycki, „Złodzieje żarówek”, Wydawnictwo Czarne I Polska
• Oleg Serebrian, „Pod prąd”, tłum. Radosława Janowska-Lascar, Wydawnictwo Amaltea I Mołdawia
• Tatiana Țîbuleac, „Szklany ogród”, tłum. Kazimierz Jurczak, Książkowe Klimaty I Mołdawia/Rumunia
• Benedek Totth, „Trupi bieg”, tłum. Elżbieta Sobolewska, Biuro Literackie I Węgry

Wyboru książek dokonało jury w składzie: Martin Pollack (przewodniczący) oraz Wojciech Browarny, Kinga Dunin, Michał Nogaś, Mykoła Riabczuk, Justyna Sobolewska i Andrzej Zawada.

To od decyzji tych osób zależeć będzie również, które siedem książek zakwalifikuje się we wrześniu do ścisłego finału Literackiej Nagrody Europy Środkowej Angelus.
Angelus to jedyna przyznawana w Polsce nagroda, która wskazuje i promuje najlepsze książki pisarzy i pisarek pochodzących lub tworzących w krajach Europy Środkowej. Autorka bądź autor książki zwycięskiej może liczyć na gratyfikację finansową w wysokości 150 tys. zł. Do nagrody zgłaszać można polskie wydania książek z 23 krajów, których literatura często nie jest szeroko znana na rodzimym rynku wydawniczym – Nagroda Angelus pełni więc ważną rolę popularyzatorską, a wiele laureatek i laureatów zyskało w naszym kraju sporą rozpoznawalność i wierne grono czytelniczek i czytelników. Wśród nich wymienić można m.in. Oksanę Zabużko, Georgiego Gospodinowa, czy Serhija Żadana. Z kolei Swietłana Aleksijewicz odebrała swojego Angelusa cztery lata przed Literacką Nagrodę Nobla. Niezwykle ważny jest również fakt, że Angelus pomaga wskazać tematy oraz problemy, którymi żyje literatura Europy Środkowej.

 

Pierwsza edycja Literackiej Nagrody Europy Środkowej Angelus odbyła się w 2006 roku, od 2010 przyznawany jest także Angelus za przekład – dla tłumaczek i tłumaczy nagrodzonej książki przewidziana jest nagroda w wysokości 40 tys. zł. Ponadto wszyscy autorzy i autorki, których książki znajdą się w finałowej siódemce zostają wyróżnieni nagrodą w wysokości 5 tys. zł.

Pulę angelusowych wyróżnień uzupełnia Nagroda im. Natalii Gorbaniewskiej – upamiętniająca pierwszą przewodniczącą jury Angelusa. O tym, w czyje ręce trafia, decyduje publiczność w internetowym głosowaniu (oddając głosy na książki z finałowej siódemki). Laureat lub laureatka plebiscytu otrzymuje zaproszenie na trzymiesięczną rezydencję literacką we Wrocławiu.

W 2024 roku Wrocław świętuje także Rok Anioła Ślązaka(Angelusa Silesiusa), czyli Johannesa Schefflera – patrona Nagrody. Z tej okazji podczas gali 19 października zostanie dodatkowo wręczona po raz pierwszy Nagroda Ossolineum za Przekład Poetycki.

Rok Anioła Ślązaka we Wrocławiu został ustanowiony przez Radę Miejską Wrocławia z okazji 400. rocznicy urodzin barokowego poety Johannesa Schefflera, znanego jako Angelus Silesius. Wydarzenia związane z obchodami rocznicy koordynuje i przygotowuje Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Do końca roku odbędzie się szereg projektów, które mają silniej osadzić postać Angelusa Silesiusa w świadomości wrocławian i gości miasta. Wśród nich jest m.in. wakacyjny program warsztatów rodzinnych i senioralnych „Lato z Aniołem”, koncert plenerowy „Angelus/Zalewska” (14 lipca 2024), jesienna prezentacja starodruków Schefflera w Muzeum Pana Tadeusza, której inauguracja nastąpi podczas Nocy Bibliotek 11 października 2024, dwie konferencje naukowe współorganizowane przy współpracy z Uniwersytetem Wrocławskim, a także prowadzony wraz ze Stowarzyszeniem Edukacji Krytycznej pod patronatem Dolnośląskiego Kuratora Oświaty projekt kreatywny dla szkół „Tomik jednego wiersza”.

Szczegóły obchodów Roku Anioła Ślązaka znaleźć można na stronie Ossolineum: https://www.ossolineum.pl/rok-aniola/
Operator Literackiej Nagrody Europy Środkowej Angelus: Wrocławski Dom Literatury
Fundator: miasto Wrocław

Więcej informacji na www.angelus.com.pl i www.literatura.wroclaw.pl