NIEPUBLIKOWANA DOTĄD KORESPONDENCJA DWÓCH WIELKICH TWÓRCÓW XX WIEKU

O Polsce, emigracji, sztuce i próbach zrozumienia własnych losów.

Dzieliły ich wiek, pochodzenie, wykształcenie, bagaż doświadczeń i sytuacja życiowa. Łączyło podobne spojrzenie na świat. I to, że obaj obdarzeni byli talentem literackim i plastycznym.

Sławomir Mrożek i Józef Czapski znali się blisko trzydzieści lat, z czego przez niemal ćwierć wieku prowadzili ze sobą intensywny, osobisty i intelektualny dialog. Książka przedstawia blisko 100 nieznanych wcześniej listów z lat 1964–1988. To niezwykłe świadectwo przyjaźni i wzajemnej fascynacji, ale przede wszystkim cenny dla polskiej literatury i sztuki dokument. Jak pisze we wstępie Michał Paweł Markowski: „Mrożek był z miałkiego drobnomieszczaństwa, Czapski był z solidnej arystokracji. Mrożek miał za plecami pustkę i klęskę, na życie Czapskiego patrzyło tysiąc lat rodzinnych sukcesów, których nawet wywłaszczenie nie naruszyło. To rozminięcie, to niespotkanie więcej mówi o kondycji polskiej kultury w wieku dwudziestym (…) niż jej największe arcydzieła, starannie maskujące swoje pochodzenie”.

Czapski i Mrożek piszą o wszystkim, co ich boli: o kondycji intelektualnej polskiej emigracji, spustoszeniach w duszy polskiej, jaka dokonała się w czasach okupacji, o polskiej megalomanii i kompleksach. Nie stronią też od wątków osobistych, nie tając – szczególnie Mrożek – swoich załamań i zwątpienia co do sensu własnego dzieła.

 

O autorach:

Józef Czapski (1896–1993) – jeden z najistotniejszych polskich artystów i świadków epoki XX wieku. Urodził się jeszcze za carskiej Rosji, uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej, więzień łagrów, żołnierz Armii Polskiej. Po wojnie wyemigrował do Paryża gdzie poprzez paryską „Kulturę” wpływał na życie polskiej emigracji. Pozostawił także ogromną korespondencję, spośród której publikowane dotąd były tylko jego listy do Ludwika Heringa i Zbigniewa Herberta

Sławomir Mrożek (1930–2013) – jeden z najważniejszych polskich pisarzy i najbardziej znanych na świecie dramaturgów – jego sztuki grywane są od Kostaryki po Syberię. Był również prozaikiem, rysownikiem, publicystą, krytykiem teatralnym. Od kilkudziesięciu lat zadomowiony w polskiej wyobraźni zbiorowej. Jego nazwisko stało się hasłem zrozumiałym wszędzie tam, gdzie trzeba podkreślić jakiś szczególny nonsens: mawia się wtedy, że „to jak z Mrożka”.