Dekodyfikacja prawa prywatnego w europejskiej tradycji prawnej

Przegląd

Pod redakcją: Franciszek Longchamps de Berier
Dekodyfikacja prawa prywatnego w europejskiej tradycji prawnej

ISBN: 978-83-233-4758-3
Liczba stron: 248
Format: 15,8×23,5 cm
Język publikacji: polski

Monografia stanowi ważny głos w międzynarodowej dyskusji nad zjawiskiem dekodyfikacji prawa prywatnego, tym cenniejszy, że zaprezentowany z perspektywy historycznoprawnej. Bez wątpienia publikacja wzbudzi zainteresowanie przedstawicieli polskiej nauki prawa cywilnego, którzy – jak się wydaje – nie porzucili idei prawa skodyfikowanego, chociaż inaczej może definiują charakter samego kodeksu. Uważam tę książkę za dzieło wartościowe, stanowiące wkład w poznanie zachodnioeuropejskiej kultury prawnej ostatnich dwustu lat.
Z recenzji prof. Andrzeja Dziadzio

Słowo dekodyfikacja pojawiło się stosunkowo niedawno, dlatego sekwencja kodyfikacja–rekodyfikacja–dekodyfikacja robi wrażenie przedstawienia historycznej kolejności powstawania poszczególnych pojęć. Trzy słowa brzmią podobnie, lecz natura zjawisk nimi opisywanych jest inna. Kodyfikacja i rekodyfikacja stają w jednej linii jako kolejne historyczne etapy budowania kodeksów. Stanowią wyraz realizacji podobnych idei oraz spełniania pokładanych w kodyfikacji nadziei, są manifestacją przenikliwości rozumu, wyrazem ludzkich umiejętności bądź błyskotliwości. Inaczej dzieje się z dekodyfikacją, którą obserwujemy jako zjawisko życia prawnego. To nie aplikacja pomysłu człowieka, który stara się o całościową wizję porządku prawnego lub przynajmniej jakiejś konkretnej dziedziny czy gałęzi prawa, układając ten porządek w to, co po polsku nazwiemy systemem prawa, marząc o spójności, zupełności, niesprzeczności i całościowej systematyce. W epoce dekodyfikacji wraca realizm znany z czasów przedkodyfikacyjnych. Kodeks jest szansą i zadaniem, ostatnim zaś słowem – dekodyfikacja.

Dekodyfikacją nazywamy zespół zjawisk i procesów godzących w elementy konstytuujące kodeks jako zwięzły, kompletny i zupełny oraz jednolity zbiór, który ma być jasny i powszechnie zrozumiały, a w związku z tym powinien gwarantować stabilność prawa i czynić przewidywalnymi rozstrzygnięcia nie tylko sędziów, ale też legislatorów. Dla badacza dekodyfikacji w prawie prywatnym najciekawsze są sytuacje, gdy coś albo było w kodeksie, a zostaje z niego wyłączone, albo zostało w nim wcześniej uregulowane, ale doszło do uchwalenia osobnej ustawy, która inaczej traktuje dane zagadnienie. To wszelako dopiero początek rozważań, gdyż pojawiają się nowe obszary poszukiwań, pytania i zjawiska – od globalizacji prawa poczynając.

Rekodyfikacja to przenoszenie do kodeksu regulacji, które powstały po jego wydaniu, a pozostały na zewnątrz, nie stanowiąc nowelizacji.

Rekodyfikacją jest również inkorporacja ustaw szczególnych dotyczących danej materii należącej do regulowanej kodeksem gałęzi prawa.

Rekodyfikacją będzie także odnowienie danej kodyfikacji przez zmiany strukturalne i wysiłki ustawodawcy, które zmierzają do zapewnienia  koherencji całej regulacji, a przypominają działania kodyfikacyjne.

Jest wreszcie rekodyfikacją przyjęcie zupełnie nowego kodeksu, na przykład cywilnego albo handlowego, czy połączenie obu materii w jednej ustawie.

Odnotowawszy zjawisko dekodyfikacji, postanowiliśmy przyjrzeć się w sposób naukowo uporządkowany jego konsekwencjom. Pytamy o kierunki, w jakich potoczyć się mogą dalsze dzieje prawa. Przyjęliśmy, że pomysł i ruch kodyfikacyjny stały się szczególnymi wydarzeniami w historii prawa, gdyż zaowocowały doniosłymi efektami w postaci kodeksów.
Jednakże dzieje prawotwórstwa wtedy się nie rozpoczęły ani nie zakończyły się wraz z kryzysem lub rozpadem wielu współczesnych kodyfikacji. Toteż pytanie o sens, znaczenie, a przede wszystkim naturę dekodyfikacji wybrzmiewa w niemal wszystkich rozdziałach tej książki.

 

 

więcej www.wuj.pl