Od parudziesięciu lat kalendarz świąt wzbogaca ustanowiony przez UNESCO Światowy Dzień Książki i praw autorskich. Relatywnie nowe święto zainspirowało dział analityczny Picodi.com do sprawdzenia, gdzie, kiedy, po co i czy w ogóle Polacy kupują książki i jaki jest stosunek czytelników wobec literatury.
Kiedy kupujemy książki
Niemała liczba internetowych księgarni jest najlepszym dowodem na to, że Polacy kupują książki. Suche statystyki mówią, że popyt na książki w e-księgarniach najbardziej rośnie w listopadzie i grudniu (w te dwa miesiące odbywa się niemal jedna trzecia wszystkich transakcji w skali roku). Podczas najważniejszej internetowej wyprzedaży roku Black Friday książki nie należą do szczególnie popularnych kategorii produktów. Niemniej jednak wzmożona aktywność internautów przekłada się również na obroty e-księgarni, czyniąc z listopada najgorętszy dla nich okres. Znaczące obniżenie zainteresowania książkami odnotowaliśmy natomiast wiosną (kwiecień – 5%).
Co sprawia, że kupujemy książki
Przeprowadziliśmy ankietę wśród Polaków, aby dowiedzieć się, jak kupujemy książki. Nie dążyliśmy do ustalenia liczby czytających osób. Najważniejszym celem było zrozumienie trendów konsumenckich w dziedzinie czytelnictwa.
Skąd Polacy biorą książki? 46% przyznało się, że kupuje książki w sklepach. Rzadziej pożyczamy książki w bibliotekach (11%) i od znajomych (5%). Pozostałe 38% przyznało się, że nie czyta zbyt wiele lub wcale nie interesuje się książkami.
Na pytanie „Czy w ciągu ostatniego roku kupiłeś co najmniej jedną książkę?” twierdząco odpowiedziało 63% kobiet i 52% mężczyzn. Właśnie tacy respondenci stanowili grupę docelową, której zadaliśmy pytania na temat preferowanych postaci książek, miejsc zakupu oraz odmian gatunkowych.
Kupowanie książek w postaci audiobooków staje się na świecie z roku na rok coraz bardziej popularne, niemniej jednak w Polsce ten rodzaj książek jeszcze nie zdobył większego uznania. W ciągu ostatniego roku audiobooki w postaci elektronicznej lub na płycie CD kupiło po 1% respondentów. W większości to właśnie tradycyjne papierowe książki stanowią główny obiekt zainteresowań czytających Polaków. Przy czym 75% przyznało się, że dokonywało zakupów książek w sklepach internetowych, a ze stacjonarnych księgarni w ostatnim roku skorzystało 64% respondentów.
Najczęściej książki kupuje się pod wpływem własnego namysłu (70%). Niemałą rolę podczas podejmowania decyzji zakupowej odgrywają rekomendacje znajomych (39%), nominacje literackie (9%) czy też adaptacje filmowe inspirowane literaturą (5%). W świetle rosnącej popularności Internetu i mediów społecznościowych ważną rolę odgrywają też recenzje blogerów (23%). Okazyjną cenę jako jeden z czynników decydujących o zakupie książki wskazało 55% respondentów. Jest to bardzo ważny wskaźnik, gdyż 37% respondentów uważa, że ceny książek są zawyżone. Przy czym większość zapytanych osób tak czy inaczej jest zadowolona z poziomu cen książek w Polsce. I tylko 6% uważa, że książki Polsce są bardzo drogie.
Po co Polacy kupują książki? Większość robi to przede wszystkim z miłości do czytania (76%). 14% kupuje książki głównie w prezencie. 5% nabywa książki do nauki lub do pracy, a z kolei dla 5% sam proces kupowania książek jest pewnym sposobem na stres (pytania „czy czytasz potem zakupione książki?” postanowiliśmy nie zadawać).
Najpopularniejsze gatunki literackie
Większość czytających wybiera literaturę piękną (51%). Dużym zainteresowaniem wśród czytających Polaków cieszą się również literatura popularnonaukowa oraz książki hobbystyczne (odpowiednio 37% i 36%).
Nie ma nic zaskakującego w tym, że to właśnie literatura piękna jest najbardziej popularna. Szeroki wachlarz odmian gatunkowych pozwala czytelnikom z całego świata na znalezienie czegoś, co przypadnie im do gustu. Wśród pięciu najpopularniejszych odmian znalazły się kryminały, sci-fi i fantasy, powieść współczesna, literatura przygodowa oraz thrillery. Najmniejszym zainteresowaniem cieszą się z kolei komiksy oraz poezja.
Zdecydowana większość (76%) kupuje książki sporadycznie – kilka razy w roku. Kupować książki raz na miesiąc jest gotowych 16% respondentów.
Absolutna większość (86%) jest zadowolona z oferty książek w Polsce. Tylko 14% respondentów uważa, że polskie wydawnictwa nie publikują wystarczającej liczby pozycji.
Najmniej czytający naród?
Należy podkreślić, że celem naszego badania nie było wyznaczenie najwięcej najbardziej czytającego narodu na świecie, możemy jednak wskazać kraje, w których najczęściej kupuje się książki. Są to Turcja, Rosja i Hiszpania. Polska w tym rankingu znajduje się na szarym końcu – zaledwie 57% Polaków w ciągu ostatniego roku kupiło przynajmniej jedną książkę. Niżej od Polski w tym rankingu są tylko Niemcy, Finlandia i Singapur.
Uwagi metodologiczne
Niniejsze badanie opiera się na dane wewnętrzne platformy Picodi.com o transakcjach w księgarniach internetowych oraz na wyniki ankiety przeprowadzonej wśród 7800 osób z 41 krajów świata w marcu 2019 roku.
