Nagrodę im. Natalii Gorbaniewskiej otrzymała w tym roku Andrea Tompa za powieść Dom kata (Książkowe Klimaty, tłum. Anna Butrym).

„Dom kata” to quasi-autobiograficzna powieść, a właściwie zbiór powiązanych ze sobą opowiadań, o doświadczeniach węgierskiej Żydówki, dorastającej w rumuńskim Siedmiogrodzie w czasach dyktatury Ceaușescu. Historie, które przeżywa, są jednocześnie bliskie i dalekie polskiemu czytelnikowi: z jednej strony, poprzez paralelę komunizmu, rozumiemy tło historyczne i wszelkie ograniczenia, jakie reżim wnosił do życia przeciętnych obywateli, z drugiej jednak odkrywamy, jak spotęgowane piętno odcisnął na losach bohaterki fakt przynależności do pogardzanej mniejszości narodowej. Ta węgierska mniejszość, co ważne, przez kilkaset lat stanowiła na tych terenach większość, a język węgierski był językiem urzędowym. Dom kata uświadamia, że czasem historia nie daje nam wyboru i musimy dorosnąć szybciej niż inni.

Andrea Tompa urodziła się w 1971 r. w Kolożwarze (Cluj-Napoca, Rumunia), od 1990 r. mieszka w Budapeszcie. Studiowała filologię węgierską i rosyjską na stołecznym Uniwersytecie im. Loránda Eötvösa, gdzie doktoryzowała się z literatury rosyjskiej. Jest zastępcą redaktora naczelnego czasopisma „Teatr”, krytykiem teatralnym, adiunktem na Uniwersytecie Teatralnym i Filmowym w Kolożwarze, redaktorem licznych publikacji związanych z historią teatru, a także prozatorką i tłumaczem literatury pięknej. W 2010 r. za książkę Dom kata została odznaczona nagrodą dla debiutu literackiego przez Siedmiogrodzką Fundację dla Literatury Węgierskiej.W 2013 r. opublikowano jej drugą opowieść Na waleta – Dwoje lekarzy w Siedmiogrodzie. W tym samym roku została laureatką nagrody im. Pála Békésa za stworzenie w obu powieściach nowego rodzaju sagi rodzinnej, wplecionej w wątki historiograficzne dwudziestowiecznego Kolożwaru. 17 października 2014 r. otrzymała nagrodę im. Tibora Déryego za wyjątkowe zasługi dla węgierskiej literatury, została odznaczona także prestiżową nagrodą im. Sándora Máraiego w 2015 roku. Obie powieści Tompy cieszą się zarówno uznaniem krytyków literackich, jak i czytelników.

 

za angelus.com.pl