Nakładem Zysk i S-ka Wydawnictwo ukazała się właśnie “Kronika zadziwionego króla” Gonzalo Torrente Ballestera, powieść historyczno-obyczajowa osadzona w realiach Hiszpanii czasów Inkwizycji, pełna pikanterii w stylu Boccaccia, zabawnych dyskursów i błyskotliwej ironii.

 

Młody król urzeczony wdziękami kurtyzany Marfisy, zapragnął ujrzeć nago swą żonę, królową. Wieść o jego zachciance natychmiast obiega królestwo, wywołując oburzenie teologów i trwogę wśród ludu – bowiem pomyślność jedynego na świecie kraju, który broni doktryny Bożej i świętego Kościoła zależy od uczynków króla.

W „Kronice zadziwionego króla” pojawiają się typowe dla Torrente Ballestera wątki literackie: krytyka społeczna, krytyka wszechwładnego hiszpańskiego kleru, ale nade wszystko obecny we wszystkich jego ważnych powieściach wątek patriotyczno-erotyczny. Jaki wpływ na dobrobyt ludu ma moralne prowadzenie się monarchy? Czy flota wioząca do Sewilli transport złota z Nowego Świata nie zostanie zatopiona przez Anglików, jeśli król będzie oglądał obnażone wdzięki królowej? Czy fakt, że król spędził noc z luksusową kurtyzaną spowoduje klęskę jego wojsk w Niderlandach? Oto pytania, nad którymi łamią sobie głowę Inkwizytorzy, podczas gdy młody król Filip oddaje się erotycznym marzeniom i stara się zmagać ze spiskowcami, za wszelką cenę usiłującymi nie dopuścić go do legalnej małżonki.

Gonzalo Torrente Ballester to jeden z niewielu hiszpańskich pisarzy, którzy nie zamykają się w rodzimej tradycji literackiej, lecz nieustannie poszukują, adaptują na gruncie hiszpańskim nowe prądy i idee literatury światowej. Jego rzekomy realizm magiczny nie wywodzi się z Ameryki Łacińskiej, lecz tkwi korzeniami w fantastycznym dziedzictwie jego rodzinnej Galicji. Na zadane w jednym z wywiadów pytanie, czy jego literatura powstaje pod wpływem Gabriela Garcii Marqueza, odparł: „Ja tak pisałem wcześniej.”

Wojciech Charchalis, tłumacz

Gonzalo Torrente Ballester, (1910-1999) jeden z najwybitniejszych pisarzy hiszpańskich. Laureat wielu nagród literackich, w tym Premio Planeta i prestiżowej Premio Cervantes de Literatura (tzw. Nobel hiszpańskojęzycznego kręgu kulturowego, przyznawany za całokształt twórczości), członek Królewskiej Akademii Języka Hiszpańskiego, doktor honoris causa Uniwersytetu w Salamance. Autor wielu powieści m. in. trylogii fantastycznej “Saga/fuga de J.B.” (1972), “Fragmentos de Apocalipsis” (1977) i “Isla de los Jacintos Cortados” (1980) i oraz przełożonej na język polski trylogii “Blaski i Cienie” (1962, wyd. pol. 1991).
 
Wojna Domowa zastaje go we Francji, z której wraca do Galicji i staje po stronie frankistów, co wielu pisarzy i krytyków wytyka mu do dzisiaj. Jest dziennikarzem kulturalnym, prowadzi audycje radiowe i pisuje do gazet. W tym okresie wydaje kilka sztuk teatralnych, które nie znalazły uznania krytyki, oraz “Panoramę współczesnej powieści hiszpańskiej” (1956). Pierwsze próby prozatorskie również nie kończą się sukcesem wydawniczym. Dopiero trylogia “Blaski i cienie” (na jej podstawie nakręcono film w reżyserii kontrowersyjnego Immanola Uribe) przyniosła mu rozgłos. Powieść sprzedała się w ponad milionowym nakładzie. Największym osiągnięciem autora jest trylogia fantastyczna: “Saga/fuga de J.B.”, “Fragmentos de Apocalipsis” i “Isla de los Jacintos Cortados”. Są to powieści na poły historyczne, stanowiące jednocześnie krytykę współczesnego społeczeństwa i współczesnej sztuki powieściopisarskiej. Pełne humoru i elementów fantastycznych urastają do najważniejszych i najciekawszych powieści nie tylko Hiszpanii, ale całego obszaru języka hiszpańskiego.
 “Kronika zadziwionego króla”(1989) należy do ostatniego okresu twórczości Torrente Ballestera, kiedy to trawiony postępującą – i w jego rodzinie dziedziczną – ślepotą, komponował krótkie utwory. Mimo skromnej objętości, jak w soczewce skupiają się w niej główne wątki twórczości Torrente Ballestera: humor, krytyka społeczeństwa i hiszpańskiego kleru, związki patriotyzmu z erotyką i, przede wszystkim, element fantastyczny, tak typowy dla jego rodzimej i ukochanej Galicji.